Coraz bardziej napięta sytuacja na Morzu Wschodniochińskim

Coraz częściej jednostki chińskiej straży przybrzeżnej wpływają na wody terytorialne Japonii w pobliżu wysp Senkaku.

W zeszłym tygodniu Japońska straż przybrzeżna poinformowała o wpłynięciu, w okolicach wysp Senkaku na Morzu Wschodniochińskim, dwóch chińskich jednostek straży przybrzeżnej.

W Chinach, pod koniec stycznia br., została uchwalona ustawa, która weszła w życie w poniedziałek, umożliwiającą chińskiej straży przybrzeżnej ostrzeliwanie obcych statków oraz burzenie konstrukcji zbudowanych na spornych terytoriach. Straż przybrzeżna jest upoważniona do użycia „wszelkich niezbędnych środków”, aby zlikwidować zagrożenie ze strony obcych statków na wodach „znajdujących się pod jurysdykcją Chin”. Jednostki straży przybrzeżnej mogą również przeprowadzać ataki wyprzedzające bez wcześniejszego ostrzeżenia, jeśli ich dowódcy uznają to za konieczne.

W niedzielę doszło do sytuacji w której to chińskie jednostki będące na wodach archipelagu Senkaku,  podpłynęły w stronę japońskiej łodzi rybackiej w celu zastraszenia jej załogi. Zdarzenie to miało miejsce o około 22 kilometrów na południowy wschód od wyspy Taisho. Poinformowała o nim japońska straż przybrzeżna. Chińska łódź rybacka znajdowała się na wodach japońskich, będąc eskortowaną przez chińskie jednostki straży przybrzeżnej.

Według japońskiej 11. Regionalnej Kwatery Głównej Straży Przybrzeżnej, która ma siedzibę w Naha,  było to piąte,  w tym roku, wejście jednostek chińskich na wody terytorialne Japonii. Niedzielny incydent trwał około 8,5 godziny a w jego następstwie Tokio złożyło kanałami dyplomatycznymi protest do Pekinu.

To był dziewiąty dzień z rzędu, kiedy chińskie okręty zostały zauważone w pobliżu wysp administrowanych przez Japonię. Jednostki chińskiej straży przybrzeżnej są regularnie wysyłane w rejon wysp Senkaku, odkąd przywództwo Chin objął prezydent Xi Jinping, dążący do uczynienia Chin światową potęgą morską. W zeszłym roku chińskie jednostki znajdowały się w japońskiej strefie przyległej łącznie przez 333 dni, co jest rekordowym wynikiem.

Oprócz roszczeń do Senkaku, nazywanych przez Chiny Diaoyu, kraj ten prowadzi spory z kilkoma innymi krajami Azji Południowo-Wschodniej. Chiny są często krytykowane przez sąsiadów za jednostronne próby zmiany status quo w tym regionie.

Wyspy Senkaku są grupą niewielkich, bezludnych wysp, usytuowanych na Morzu Wschodniochińskim, ok. 170 km na wschód od Tajwanu i 160 km na północ od wysp Yaeyama  (południowo-zachodnia część wysp Riukiku). Łączna powierzchnia wysp wynosi ok. 7 km².

Senkaku zostały zaanektowane przez Japonię w 1895 roku i włączone do prefektury Okinawa. Po II wojnie światowej znajdowały się pod administracją USA, a w roku 1972 zostały, wraz z Okinawą, zwrócone Japonii.

Spór graniczny między Japonią a Chińską Republiką Ludową o wyspy Senkaku na Morzu Wschodniochińskim sięga lat 60. XX wieku, a w 2013 uległ zaognieniu w związku z prawdopodobieństwem istnienia w tamtym rejonie złóż ropy naftowej i sprzedażą wysp przez prywatnych właścicieli rządowi japońskiemu.

Podpis: Tomasz Witkiewicz