Skończmy z mówieniem o „trójpolówce” w MW

Autor:Mariusz Dasiewicz
Data publikacji28/02/2022
On15/08/2025

Bezpieczeństwo, Marynarka
Czas czytania4 min.

Skończmy z mówieniem o „trójpolówce” w MW / Portal Stoczniowy

Czytając komentarze do „Debaty o roli Marynarki Wojennej – teoria a praktyka”, w której uczestniczyłem, doszedłem do wniosku, że najgroźniejszym i najgłupszym mitem o MW jest mityczna „trójpolówka”: „jeden okręt w remoncie, jeden w linii i jeden w szkoleniu”, która tak jak jest popularna tak jest z gruntu fałszywa.

Ta opowieść o siłach okrętowych floty, jest powtarzana nie tylko przez cywilów, hobbystów, ale również przez „znawców” i ekspertów. Niestety często przez żołnierzy a czasem nawet przez tych noszących marynarskie mundury. Przyjęcie tej tezy powoduje ze łatwo jest „podliczając” koszty funkcjonowania floty, uznać siły morskie za najdroższy rodzaj sił zbrojnych.

Wszak okręty są drogie a jeszcze na dodatek tylko 1/3 z nich wykonuje zadania operacyjne. Idąc tą drogą można śmiało dojść do wniosku, że Polski, kraju wprawdzie aspirującego do grupy 20 najbardziej rozwiniętych gospodarczo państw świata, kraju który właśnie „gospodarczo obraca się w kierunku morza” i wreszcie kraju mającego aspiracje być istotnym partnerem w NATO i UE, na marynarkę nie stać.

Wszak najlepsi z ekspertów mówią że pojedynczy okręt, nawet najlepiej uzbrojony, jest skazany na zniszczenie w konfrontacji z wszechmocnym lotnictwem i rakietami kierowanymi. I prawdą jest, że dopiero zespół okrętów bojowych, np. 3 fregat ma zdolności do przetrwania tzw. „ataku saturacyjnego”. Skoro tak to zgodnie z zasadą „trójpolówki”, aby flota była efektywna musi posiadać co najmniej 6 a najlepiej 9 i więcej silnie uzbrojonych okrętów bojowych (np. fregat Miecznik).

Tymczasem ta wspomniana w tytule zasada „trójpolówki” dotyczy czasu pokoju a nie czasu wojny. A różnica ta jest niezwykle istotna, gdyż wojna zwykle nie wybucha znienacka. O ile społeczeństwo kraju nią zagrożonego może być zaskoczone zagrożeniem wojennym, choć zwykle proces narastania tego zagrożenia trwa miesiącami albo i nie latami, to służby specjalne państwa zagrożonego (agencje wywiadu wojskowego, cywilnego itp.), oraz siły zbrojne (piony rozpoznania) są w stanie wykryć i zidentyfikować symptomy zaistnienia konfliktu na tyle wcześnie aby się do tej wojny przygotować. To przygotowanie musi nastąpić w czasie pomiędzy pokojem a wojną zwane czasem narastania sytuacji kryzysowej a potocznie kryzysem.

W czasie kryzysu, następuje przyspieszenie i skrócenie remontów, intensyfikacja procesów szkolenia i zgrywania personelu, uzupełnianie zapasów i wiele, wiele innych czynności podwyższających poziom gotowości państwa do obrony. W przypadku marynarki wojennej, a zwłaszcza pływających jednostek bojowych oznacza to, że z pokojowej „trójpolówki”, ten rodzaj sił zbrojnych przechodzi w tryb „wszystkie ręce na pokład”.

W skrócie oznacza to że w trakcie narastania zagrożenia, szkolące się jednostki osiągają status operacyjnych a remontowane kończą swoje remonty w trybie przyspieszonym (dzięki mobilizacji własnych zdolności przemysłowych, co jest jednym z najważniejszych argumentów za posiadaniem własnych stoczni, prywatnych lub państwowych, do tego zdolnych).

Wracając na chwilę do historii, warto w tym miejscu zauważyć, że 1 IX 1939 roku, PMW miała w gotowości do użycia 5 z 5 posiadanych okrętów podwodnych i 4 z 4 posiadanych niszczycieli. Co więcej operacyjne były wszystkie jednostki wsparcia bojowego – stawiacz min, trałowce, okręty artyleryjskie – jak i jednostki pomocnicze. Gotowe do wojny były jednostki lotnicze i nadbrzeżne. Jeżeli istniejąca zaledwie 20 lat II RP była do tego zdolna to zdolni powinniśmy być i my obecnie.

Wracając do współczesności warto dodać, że ta pozorna bezużyteczność znacznej ilości sprzętu wojskowego, występuje w każdym RSZ. Na co dzień, w czasie pokoju, nie wszystkie bataliony, dywizjony i eskadry posiadają status gotowych operacyjnie. I nikt nie zagłębia się w to tak namiętnie jak w marynarskie „jeden okręt w remoncie, jeden w linii i jeden w szkoleniu”.

Być może wynika to z faktu, że my sami, marynarze popełniamy grzech zaniedbania nie tłumacząc pytającym „Dlaczego 3 fregaty/niszczyciele min/okręty podwodne?” odpowiadamy tym wprowadzającym w błąd sloganem. bo czasami tak jest łatwiej, a pytający i tak zapewne nie zrozumie bardziej sensownych wyjaśnień. Tymczasem nie potrzeba tu wielkich wyjaśnień, bo praktyka i historia walk, oraz ćwiczeń, wskazuje, że np.:

kupowanie okrętów seriami jest tańsze i upraszcza szkolenie;
lepiej mieć jednorodny zespół okrętów wielozadaniowych niż po jednym z każdej specjalizacji;
Polska nie ma środków na budowanie okrętów szóstkami czy tuzinami (choć kiedyś miała), dlatego realna ocena naszych możliwości finansowych i potrzeb operacyjnych, wskazuje, że pozyskanie po trzech okrętów, dwóch głównych klas jest tym minimum, na które nas powinno być stać;
seryjna budowa to również standaryzacja procesów obsługi remontu;
3 okręty podwodne są zdolne do ustawienia – na Bałtyku – skutecznej zasłony oddzielającej nas od przeciwnika,
3 niszczyciele min zastępują 9 trałowców, a żeby zabezpieczyć działania sił morskich w naszym obszarze potrzebujemy ich co najmniej 6, do tego wspartych 6-ma zmodernizowanymi trałowcami;

A na końcu, że ile byśmy tych okrętów nie kupili to i tak na czas „W” wszystkie powinny być gotowe do wojny.

Dlatego też, moim zdaniem, należy wszystkim i wszędzie tłumaczyć nieprawdziwość „trójpolówki” tak aby prawda o tym jak wykorzystamy okręty marynarki w czasie wojny, w końcu dotarła do wszystkich „znawców tematu”. Tak długo bowiem jak ten mit trwa, tak długo MW będzie uznawana za „białego słonia”. Proszę zatem o zwalczanie tej szkodliwej „półprawdy” gdzie i kiedy tylko można.

Autor: Tomasz Witkiewicz

Dodaj komentarzAnuluj odpowiedź

Mariusz Dasiewicz
Ratownik – okręt, który wyznacza nowe standardy na Bałtyku. Dwa programy w jednym zakładzie
26/11/2025
Palenie blach na nowy okręt ratowniczy Marynarki Wojennej RP jest symbolicznym początkiem budowy okrętu lub statku. W rozmowie z naszą redakcją, zaraz po uroczystości palenia blach, Prezes PGZ Stoczni Wojennej, Marcin Ryngwelski, mówi o znaczeniu programu Ratownik, budowie fregat Miecznik oraz o tym, jak te programy przywracają Polsce zdolność samodzielnego projektowania i budowania nowoczesnych okrętów wojennych.
W artykule
Toggle
Czy programy Miecznik i Ratownik zmieniają polski przemysł okrętowy?
Moment palenia blach na Ratownika to coś więcej niż początek budowy okrętu. To symboliczny sygnał, że polski przemysł okrętowy znów potrafi wziąć odpowiedzialność za tworzenie zaawansowanych jednostek od projektu po gotowy okręt.
Marcin Ryngwelski, Prezes PGZ Stoczni Wojennej
W dniu, który na zawsze zapadnie w pamięci stoczniowców i całego polskiego przemysłu okrętowego, rozpoczyna się nowy rozdział w historii PGZ Stoczni Wojennej. Symboliczne palenie blach pod budowę okrętu ratowniczego kp. Ratownik to nie tylko początek realizacji jednego z najważniejszych programów dla Marynarki Wojennej RP, lecz także potwierdzenie, że Polska wraca do grona państw zdolnych samodzielnie projektować i budować nowoczesne okręty wojenne.
Fot. Portal Stoczniowy
W rozmowie z Portalem Stoczniowym prezes Marcin Ryngwelski przedstawia kulisy realizacji dwóch kluczowych programów – Ratownik i Miecznik. Opowiada o roli PGZ Stoczni Wojennej w konsorcjum, relacjach z partnerami zagranicznymi, wyzwaniach kadrowych oraz o tym, jak budowa nowych okrętów wpływa na odbudowę kompetencji krajowego przemysłu okrętowego.
Ratownik – symbol nowoczesności i krajowej samodzielności
To jeden z najbardziej oczekiwanych programów dla Marynarki Wojennej RP. Jak podkreśla prezes PGZ Stoczni Wojennej, Ratownik to przedsięwzięcie niezwykle ambitne – zarówno pod względem technicznym, jak i organizacyjnym.
Czytaj też: Ratownik: trzecia szansa
Mówimy o pełnoprawnym okręcie ratowniczym i wsparcia podwodnego, który zapewni zdolność do prowadzenia operacji na głębokich wodach, wsparcia przyszłych okrętów podwodnych z programu Orka oraz ochrony infrastruktury krytycznej na dnie Bałtyku.
Budowę jednostki rozpocznie uroczyste palenie blach zaplanowane na koniec listopada 2025 roku, a położenie stępki – w roku jubileuszowym, gdy Gdynia będzie obchodzić swoje stulecie.
To ważny symbol – zarówno dla miasta, jak i dla nas jako stoczni. Pokazujemy, że potrafimy projektować i budować w Polsce nowoczesne okręty specjalistyczne – mówi Ryngwelski.
Polski projekt, polska myśl inżynierska
Ratownik powstaje na podstawie polskiej dokumentacji technicznej i krajowej licencji, co daje pełną kontrolę nad procesem projektowania, budowy i integracji systemów.
To dla nas kluczowy krok – wracamy do projektowania własnych okrętów, a nie tylko do montażu konstrukcji zaprojektowanych za granicą – podkreśla prezes PGZ SW.
Dzięki współpracy z polskimi biurami projektowymi i uczelniami technicznymi, udział krajowych dostawców w budowie Ratownika będzie znaczący – szczególnie w obszarze systemów energetycznych, automatyki, konstrukcji stalowych i wyposażenia pokładowego.
Technologia pod powierzchnią
Jednostka zostanie wyposażona w system nurkowania saturowanego umożliwiający prowadzenie długotrwałych misji na dużych głębokościach, z dzwonem nurkowym, komorami dekompresyjnymi i pełnym zapleczem wspierającym. Okręt otrzyma także system dynamicznego pozycjonowania (DP), pozwalający utrzymać pozycję nad rejonem akcji z dokładnością do kilku metrów.
Polecam film Ostatni Oddech – pokazuje, jak niewielki margines błędu dzieli sukces od tragedii w takich warunkach. Ratownik ma zapewniać bezpieczeństwo tam, gdzie ryzyko jest najwyższe – dodaje Ryngwelski.
Okręt będzie współpracował z bezzałogowymi pojazdami podwodnymi – zdalnie sterowanymi ROV i autonomicznymi AUV – co umożliwi mapowanie dna morskiego, inspekcję infrastruktury krytycznej oraz prowadzenie akcji poszukiwawczych.
Zasięg operacyjny jednostki wynosić będzie około 6000 mil morskich, co pozwoli na działania nie tylko na Bałtyku, ale również na Północnym Atlantyku.
Nowoczesność wymaga ludzi
Kadra rozwija się razem z programem” – mówi Prezes. Wykorzystujemy doświadczenia z programu Miecznik, szczególnie w zakresie cyfrowego modelowania 3D i integracji systemów. Dzięki temu proces budowy Ratownika przebiegnie szybciej i sprawniej.
PGZ Stocznia Wojenna współpracuje z Akademią Marynarki Wojennej i Politechniką Gdańską w zakresie szkolenia specjalistów, a także z pomorskimi kooperantami w ramach Grupy PGZ.
Rola PGZ Stoczni Wojennej jest jasno zdefiniowana
Jaka jest dokładna rola PGZ Stoczni Wojennej w programie budowy fregat pk. Miecznik?
Rola PGZ Stoczni Wojennej jest jasno określona w podziale prac konsorcjum. Stocznia pełni funkcję lidera technicznego, odpowiedzialnego za całość projektu w zakresie technicznym – od integracji systemów po uruchomienie i przekazanie jednostki zamawiającemu. Partnerzy wspierają PGZ SW w wybranych obszarach, zgodnie z zakresem umów.
Gdzie kończy się partnerstwo wobec zagranicznych dostawców, a zaczyna samodzielność stoczni?
„Współpraca z Babcockiem od początku miała dotyczyć jedynie projektu klasyfikacyjnego. Niestety, ten etap się przedłużył, a firma nadal formalnie nas wspiera. Z punktu widzenia biznesu trudno mieć o to pretensje – każda firma wykorzystuje sytuację, w której zamawiający nie w pełni rozumie, co kupuje.
Fot. Portal Stoczniowy
Dlatego od dawna podkreślam w Grupie PGZ, że rola Babcocka powinna się już zakończyć. Zatrudniliśmy własnych projektantów i rozwijamy kompetencje wewnętrzne. To moment, by przejąć odpowiedzialność za projektowanie w pełnym zakresie” – podkreśla Ryngwelski.
Realny harmonogram i wspólna strategia
W ramach programu Miecznik budowa prototypowej fregaty Wicher jest już w toku. Wodowanie przewidziane jest na lato 2026 roku, a przekazanie jednostki Marynarce Wojennej RP – w III kwartale 2029 roku. Kolejne okręty – Burza i Huragan – będą przekazywane odpowiednio w 2030 i 2031 roku.
Czytaj więcej: PRS nadzoruje budowę okrętu ratowniczego pk. Ratownik dla MW RP
W obu programach – Ratownik i Miecznik – wspólnym mianownikiem jest powrót do samodzielności i odbudowa polskich kompetencji stoczniowych.
Nie budujemy już tylko okrętów. Budujemy kompetencje, które pozwolą Polsce przez kolejne dekady rozwijać nowoczesne technologie morskie – podsumowuje Marcin Ryngwelski.
Rozmawiał Mariusz Dasiewicz