Chińska demonstracja siły wokół Tajwanu

W ubiegłym tygodniu Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (PLA) przeprowadziła wokół Tajwanu szeroko zakrojone ćwiczenia uderzeniowe w środowisku wielodomenowym. Jednym z elementów były operacje morskie, prowadzone na wodach Cieśniny Tajwańskiej z udziałem lotniskowca Shandong i 19 innych okrętów, symulujące blokadę wyspy.

Ewolucja formatu ćwiczeń i polityczne tło manewrów

Początkowo operacje te nie posiadały oficjalnego kryptonimu. Dopiero później nadano im nazwę „Strait Thunder-2025A”, co może sugerować zapowiedź dalszych działań tego typu w nadchodzących miesiącach.

Ćwiczenia miały miejsce na tle rosnącego napięcia w relacjach dwustronnych. W marcu prezydent Tajwanu Lai Ching-te określił Chiny mianem „wrogiej siły zagranicznej” i zapowiedział przywrócenie wojskowego sądownictwa w czasie pokoju. Retoryczne zaostrzenie przypadło w okresie rocznicy uchwalenia ustawy Taiwan Relations Act – kluczowego elementu polityki Stanów Zjednoczonych wobec Tajwanu.

W przeciwieństwie do wcześniejszych ćwiczeń – takich jak „Joint Sword” z 2023 roku – najnowsze ćwiczenia nie zostały od razu przedstawione jako reakcja na konkretną prowokację. Nadanie im nazwy „Strait Thunder-2025A” dopiero po kilku dniach sugeruje przejście do bardziej zorganizowanego modelu działań, który nie opiera się na doraźnych decyzjach, lecz na systematycznym budowaniu presji wojskowej.

Symbolicznym wyrazem tej zmiany była publikacja przez Dowództwo Wschodniego Teatru Działań (PLA) czterech oficjalnych plakatów przedstawiających etapy strategii przymusu: „natarcie”, „odstraszanie i powstrzymywanie”, „zniszczenie i paraliż” oraz „blokada i kontrola”. Był to przemyślany zabieg psychologiczny, mający na celu zademonstrowanie zdolności do okrążenia Tajwanu i utrudnienia swobodnego operowania w rejonie wysp.

Nowy sposób wywierania presji

Chińskie ćwiczenia wojskowe spełniają trzy podstawowe funkcje. Po pierwsze, służą normalizacji obecności sił zbrojnych PLA na spornych wodach i w ich otoczeniu – w tym okrętów wojennych operujących w ramach komponentu morskiego. Tego typu działania mogą w dłuższej perspektywie zmieniać sposób ich postrzegania przez społeczność międzynarodową. Jak wskazał Zhang Chi z Chińskiego Uniwersytetu Obrony Narodowej, niejawne aktywności PLA – obejmujące także marynarkę wojenną – stają się „nową normą”.

Po drugie, brak jednoznacznego przypisania początkowych działań do konkretnej operacji umożliwia uniknięcie gwałtownych reakcji i międzynarodowej eskalacji. Po trzecie – Pekin przedstawia te działania jako wewnętrzne operacje w zakresie bezpieczeństwa, co wpisuje się w szerszą narrację o integralności terytorialnej Chińskiej Republiki Ludowej.

Taktyka morska i inspekcje jednostek cywilnych

Jednym z najbardziej zauważalnych elementów ćwiczeń PLA było wprowadzenie symulowanych „inspekcji i przechwyceń” jednostek cywilnych – co de facto oznaczało trenowanie scenariuszy blokady morskiej. Według oficjalnych informacji Dowództwa Wschodniego Teatru Działań PLA, działania koncentrowały się na identyfikacji, ostrzeganiu, przechwytywaniu i zatrzymywaniu, a także testowaniu zdolności do kontroli obszaru operacyjnego, prowadzenia wspólnych blokad oraz wykonywania precyzyjnych uderzeń na wybrane cele.

Retoryka chińskich sił zbrojnych odchodzi stopniowo od obrazów „miecza” – czyli symboliki bezpośredniego uderzenia – w stronę bardziej systemowego podejścia, które łączy presję psychologiczną z fizycznym ograniczeniem przestrzeni operacyjnej przeciwnika.

Geopolityczny kontekst i powrót Donalda Trumpa

Manewry wpisują się w długofalową strategię Pekinu na rzecz „narodowego zjednoczenia”, a nie w działania o charakterze taktycznym. Coraz częstsze użycie jednostek chińskiej Straży Przybrzeżnej jako narzędzia egzekwowania roszczeń terytorialnych stanowi świadomą formę ekspansji w szarej strefie między działaniami cywilnymi i wojskowymi.

Od 2023 roku Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (PLA) systematycznie zwiększa swoją obecność operacyjną poza pierwszym łańcuchem wysp – zarówno poprzez intensyfikację patroli morskich, jak i rozszerzenie operacji lotniczych. W ramach ćwiczeń „Strait Thunder-2025A” zaangażowane zostały różne rodzaje sił zbrojnych, w tym marynarka wojenna, wojska lądowe oraz siły powietrzne.

Wśród użytych środków szczególną uwagę zwracały bombowce H-6K, uzbrojone w pociski balistyczne KD-21, które wykonywały symulowane uderzenia na cele morskie. W połączeniu z działaniami rakietowymi oraz morskimi operacjami izolacyjnymi, wskazuje to na rosnące możliwości PLA w zakresie precyzyjnego rażenia i kontroli operacyjnej wokół wyspy. Skala zaangażowania oraz synchronizacja działań różnych rodzajów sił zbrojnych potwierdzają długoterminowy charakter chińskiej obecności wojskowej w zachodniej części Indo-Pacyfiku.

Wszystko to zbiegło się z powrotem Donalda Trumpa do Białego Domu. Warunkowe podejście administracji USA do sojuszy, oparte na prostym bilansie zysków i strat, daje Chinom przestrzeń do sprawdzania reakcji Waszyngtonu oraz redefiniowania układu relacji międzynarodowych. W tym kontekście manewry „Strait Thunder-2025A” można odczytywać jako próbę sondowania stanowiska nowej administracji USA i dostosowywania tempa działań do ewentualnych ustępstw lub braku zdecydowanej odpowiedzi.

Niezależnie od rzeczywistych intencji Pekinu, coraz wyraźniej widać, że wojskowa obecność Chin wokół Tajwanu nie jest już wyjątkiem – lecz elementem nowego regionalnego status quo.

Autor: Mariusz Dasiewicz

• Czy Chiny będą zmuszone do redukcji planów rozwoju marynarki wojennej?
• Rosja i Chiny kończą dzisiaj trwające tydzień manewry Ocean 2024
• Niewidzialna wojna na dnie oceanu. Chiny pokazują pazur