Duński plan modernizacji marynarki to nie wyjątek lecz sygnał zmiany kursu

W obliczu rosnących napięć geopolitycznych i zagrożeń wobec infrastruktury krytycznej na morzu, europejskie floty wkraczają w nową fazę modernizacji. Przykładem tej zmiany jest Dania, która stawia na autonomiczne systemy bojowe, nowe fregaty i zdolności do ochrony morskiej infrastruktury krytycznej – nie tylko z myślą o dziś, ale i dekady naprzód.

Wzmocnienie marynarek wojennych staje się normą, nie wyjątkiem

Choć jeszcze dekadę temu modernizacja sił morskich w Europie traktowana była przez wielu polityków jak kosztowny luksus, dziś nikt już nie ma wątpliwości: epoka pozornej stabilności się skończyła, a Morze Bałtyckie i Północne to nie tylko szlaki handlowe, lecz również przestrzeń ryzyka i geopolitycznych testów. Rosyjska agresja na Ukrainę, sabotaż gazociągów Nord Stream i eskalacja incydentów wokół morskiej infrastruktury krytycznej sprawiły, że państwa regionu zaczynają mówić wspólnym językiem – językiem odstraszania i gotowości.

Jednym z przykładów tej zmiany jest nowy plan modernizacji Królewskiej Duńskiej Marynarki Wojennej (Søværnet), zaprezentowany przez Ministerstwo Obrony Królestwa Danii. Jego filarem ma być zabezpieczenie podmorskiej infrastruktury krytycznej, rozwój systemów bezzałogowych oraz modernizacja floty wojennej – budowa nowych okrętów wojennych klasy fregata – wszystko to przy jednoczesnym przygotowaniu marynarki wojennej na scenariusze zagrożeń hybrydowych.

Podwodna architektura bezpieczeństwa

Dania nie ukrywa, że jednym z priorytetów będzie zakup wyspecjalizowanej jednostki nawodnej, wspieranej przez drony podwodne i systemy sonarowe, zdolne do długotrwałego monitoringu rurociągów i kabli przesyłowych. Na duńskich wodach znajduje się gęsta sieć infrastruktury energetycznej – od przesyłu gazu, przez przesył danych, po kable energetyczne. Zniszczenie choćby jednego z tych elementów oznaczałoby paraliż kluczowych sektorów gospodarki, co w dobie wojny informacyjnej i sabotażu staje się realnym scenariuszem.

Tego typu działania wpisują się w szerszą europejską tendencję, czego przykładem są również polskie inicjatywy – w tym program Ratownik czy wzrost operacyjnej obecności Marynarki Wojennej RP w rejonie Bałtyku, czego przykład stanowi operacja „Zatoka”, o której pisaliśmy w tym materiale​.

Nowe fregaty, Arktyka i środowiskowe wsparcie

Duński plan zakłada także zastąpienie trzech okrętów klasy fregata typu Iver Huitfeldt nowymi jednostkami wielozadaniowymi. Równolegle rząd planuje pozyskanie trzech okrętów przystosowanych do operowania na wodach Arktyki i Północnego Atlantyku – jednostek oceanicznych o zwiększonej dzielności morskiej, zdolnych do działania w trudnych warunkach hydrometeorologicznych. To pokazuje, jak poważnie Kopenhaga traktuje rosnące znaczenie wód Morza Północnego – zarówno w kontekście bezpieczeństwa, jak i klimatu.

Uwagę zwraca również decyzja o zakupie czterech okrętów przeznaczonych do ochrony środowiska morskiego, które – poza standardowymi zadaniami monitorowania i reagowania na wycieki ropy – będą mogły realizować także zadania patrolowe oraz związane ze zwalczaniem min. Te wielozadaniowe jednostki zastąpią obecne, wysłużone okręty typu Supply i Seatruck. Nowe platformy będą przystosowane do monitorowania podwodnej infrastruktury krytycznej oraz prowadzenia działań związanych z obroną i bezpieczeństwem wód terytorialnych Danii. To ukłon w stronę koncepcji tzw. dual-use – jednostek o charakterze cywilno-wojskowym, coraz powszechniejszych we współczesnych flotach wojennych.

Sygnał dla Europy

Choć Dania nie należy do największych państw NATO, jej podejście do transformacji marynarki wojennej zasługuje na uwagę. Zamiast budować okręty „na pokaz”, buduje zdolności operacyjne oparte na realnych zagrożeniach – od zabezpieczenia infrastruktury, po autonomiczne systemy wsparcia. Dla takich państw jak Polska, które również odpowiadają za ochronę morskich szlaków i infrastruktury krytycznej w basenie Morza Bałtyckiego, to cenna lekcja i sygnał, że transformacja flot wojennych na starym kontynencie nie jest opcją – lecz koniecznością.

Autor: Mariusz Dasiewicz

• Atak piracki na tankowiec „BITU River” u wybrzeży Afryki Środkowej
• Dania wzmacnia bezpieczeństwo morskie na Morzu Czerwonym
• Strategiczne fundamenty bezpieczeństwa morskiego
• Marynarka Wojenna Królestwa Danii – główny strażnik Cieśnin Duńskich