103. rocznica utworzenia Marynarki Wojennej

W niedzielę, 28 listopada br., mija 103 lata odkąd marszałek Józef Piłsudski wydał dekret, w którym rozkazał utworzyć Marynarkę Wojenną. Od tego czasu, nieprzerwanie, Marynarka Wojenna wykonuje zadania na rzecz polskiej, morskiej racji stanu.

Dla podkreślenia rangi obchodów 103. rocznicy utworzenia morskiego rodzaju Sił Zbrojnych 28 listopada, na wszystkich okrętach MW podniesiona zostanie wielka gala banderowa.

Na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni Oksywiu, marynarze oddadzą hołd tym, którzy odeszli na wieczną wachtę.

O godz. 09.30 w Kościele Garnizonowym MW odbędzie się uroczysta msza święta w intencji Marynarki Wojennej.

Punktualnie o godz. 12.00 pod Pomnikiem Polska Morska odbędą się centralne uroczystości z okazji 103. rocznicy utworzenia Marynarki Wojennej zakończone defiladą Kompanii i Orkiestry Reprezentacyjnej MW. Z pokładu historycznego niszczyciela ORP Błyskawica zostanie oddany salut świąteczny składający się z 21 strzałów armatnich.

W niedzielę, 28 listopada br., przy nabrzeżu Skweru Kościuszki w Gdyni zacumują trzy okręty, których pokłady zostaną udostępnione do zwiedzania w godz. 10:00 – 15:00:

• szkolny ORP Wodnik;
• rakietowy ORP Piorun;
• niszczyciel min ORP Kormoran.

Zapraszamy także do bezpłatnego zwiedzania w godz. 10:00 – 15:00 Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

Z okazji 103. rocznicy utworzenia Marynarki Wojennej, w niedzielę 28 listopada, w godzinach 10:00 – 15:00 na parkingu przy ORP Błyskawica, odbędzie się „Piknik Marynarski”. Będzie to doskonała okazja żeby zapoznać się ze współczesnym uzbrojeniem jednostek Marynarki Wojennej a także z historią morskiego rodzaju Sił Zbrojnych. W ramach pikniku odbędzie się prezentacja sprzętu wojskowego, występy orkiestry wojskowej oraz artystów i zespołów wokalnych z Klubów Wojskowych.

Na okręcie szkolnym ORP Wodnik będzie działał okrętowy punkt szczepień przeciwko COVID-19, gdzie w godz. 10:00 – 15:00 będzie można zaszczepić się w sympatycznej marynarskiej atmosferze.

Tradycyjnie zapraszamy do spróbowania specjalności kuchni polowej – wojskowej grochówki! Serdecznie zapraszamy!

PROGRAM OBCHODÓW 103. ROCZNICY UTWORZENIA MARYNARKI WOJENNEJ W GDYNI

Niedziela, 28 listopada

• 08:00 – uroczyste podniesienie bandery i wielkiej gali banderowej na okrętach MW;
• 09:00 – uroczystość złożenia wiązanek kwiatów w Kwaterze Pamięci (Cmentarz MW w Gdyni – Oksywiu);
• 09:30 – uroczysta msza św. w intencji Marynarki Wojennej w Kościele Garnizonowym w Gdyni – Oksywiu (ul. Śmidowicza);
• 10:00 – 15:00 – Festyn Marynarski;
• 12:00 – 12:50 – uroczysty apel pod Pomnikiem Polska Morska.

Historia Marynarki Wojennej

Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota kaperska, podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do Królewca, pokonując flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym (1463). Około 100 lat później, w 1568 roku Sejm powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Następnie, z początkiem XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. Okręty były budowane w Gdańsku i Pucku. Decyzja ta była pierwszym programem budowy okrętów wojennych. W 1625 roku król powołał do życia Komisję Okrętów Królewskich.

Dwa lata później, 28 listopada 1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką. Niestety kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej. Brak decyzji Sejmu o dalszym finansowaniu floty wymusił sprzedaż okrętów, a niedługo potem doszło do rozbiorów Polski. Próby odrodzenia floty podejmowano podczas powstań narodowych. Niestety, upadek powstań zamknął okres nadziei na utworzenie sił morskich, chociażby na obczyźnie. Marynarka Wojenna została odtworzona 28 listopada 1918 roku przez marszałka Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Polska czekała jeszcze prawie półtora roku na uzyskanie formalnego dostępu do morza. Rozwój floty przerwał na krótko wybuch II wojny światowej. Polska MW uczestniczyła w wojnie obronnej, a następnie przeniosła i odbudowała swoje struktury w Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny hitlerowskim Niemcom.

Podczas działań wojennych polskie okręty walczyły nieprzerwanie od pierwszego do ostatniego dnia wojny, wnosząc znaczny wkład w ostateczne zwycięstwo. Były jedynym niepodległym terytorium Polski i stanowiły o ciągłości istnienia państwa i jego oręża na morzu. Na morskim teatrze II wojny światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu aliantów, rozbudowywała flotę w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy.

Po przemianach przełomu lat 80-tych i 90-tych i zmianie polityki obronnej kraju Marynarka Wojenna zintensyfikowała współdziałanie z flotami państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Pierwszym sprawdzianem polskich sił morskich był udział dwóch okrętów w operacji „Pustynna Burza”. Okręt szpitalno-ewakuacyjny ORP „Wodnik” i okręt ratowniczy ORP „Piast” jako pierwsze polskie okręty w powojennej historii Polski uczestniczyły w działaniach z państwami Sojuszu Północnoatlantyckiego. Najnowsza historia MW to okres transformacji, modernizacji i zwiększania mobilności. W 1993 roku Marynarka Wojenna zainicjowała obecność polskich sił zbrojnych w ćwiczeniach z państwami NATO biorąc udział w największym na Bałtyku ćwiczeniu „Baltops”.

Od tego czasu siły MW uczestniczyły w kilkuset manewrach państw NATO i Partnerstwa dla Pokoju. Od marca 1999 roku, kiedy Polska weszła w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego, polskie okręty obecne były we wszystkich manewrach NATO na Bałtyku, a także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej na Zatoce Perskiej (2002 – 2003). Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych Siłach Odpowiedzi NATO.

Marynarka Wojenna prowadzi działania we wszystkich środowiskach – morskim, lądowym i powietrznym. Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, trzy okręty podwodne, trzy okręty rakietowe, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min, kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i zabezpieczenia. Operują one z baz morskich w Gdyni i Świnoujściu, a także z Punktów Bazowania w Helu i Kołobrzegu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim operującym z lotnisk w Gdyni Babich Dołach, Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem pokładowym startującym z pokładów fregat rakietowych.

Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża rozlokowane są specjalistyczne jednostki brzegowe w tym m.in. dywizjony przeciwlotnicze i bataliony saperów oraz Morska Jednostka Rakietowa. Głównym ośrodkiem szkoleniowym jest Centrum Szkolenia MW w Ustce. Rocznie siły Marynarki Wojennej uczestniczą w kilkudziesięciu ćwiczeniach i operacjach NATO na różnych akwenach morskich.

Zadania i rola Marynarki Wojennej

Zadania Marynarki Wojennej wiążą się głównie z zapewnieniem bezpieczeństwa polskich interesów na morzu oraz z naszym wkładem w bezpieczeństwo Europy w ramach NATO, UE i innych porozumień międzynarodowych. Chodzi tutaj o konieczność działań zarówno narodowych, jak i sojuszniczych, przede wszystkim w zakresie osłony morskich szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza tych, którymi transportowane są surowce strategiczne i towary, monitoringu bezpieczeństwa żeglugi, operacji pokojowych, zwalczania terroryzmu oraz wczesnego wykrywania symptomów zagrożeń od strony morza. Inaczej mówiąc MW operuje na akwenach morskich na rzecz systemu obrony państwa jak i jego bezpieczeństwa gospodarczego.

Poprzez ciągłe szkolenie utrzymuje gotowość do reagowania wobec zagrożeń mogących wystąpić na wodach terytorialnych, wyłącznej strefy ekonomicznej, czy wszędzie tam, gdzie poruszają się jednostki transportu morskiego. MW jest także kluczową częścią krajowego systemu ratowania życia na morzu SAR. Bez Marynarki Wojennej nie byłoby polskich map morskich, czy innych pomocy nawigacyjnych, które opracowuje Biuro Hydrograficzne MW. Siły Marynarki Wojennej pomagają także w ciągłym monitoringu ekologicznym wód Bałtyku oraz wspierają akcje usuwania skutków klęsk żywiołowych. Specjalistyczne okręty, nurkowie-minerzy oraz saperzy unieszkodliwiają niebezpieczne obiekty zalegające od II wojny światowej na dnie Bałtyku oraz w strefie brzegowej. MW prowadzi także akcje saperskie na akwenach śródlądowych, niejednokrotnie z dala od wybrzeża.

Autor:  Sekcja Prasowa 3. FO