PKW Morze Północne z okrętami NATO w Szczecinie

W piątek, 12 listopada, do portu w Szczecinie wszedł międzynarodowy zespół okrętów „Tarczy Przeciwminowej NATO” dowodzony przez sztab PKW Morze Północne. Głównym celem wizyty jest uzupełnienie zapasów i zapewnienie odpoczynku załogom po intensywnym tygodniu wspólnych manewrów z Marynarką Wojenną RP w ramach operacji pk. Solidarna Belona.

Stały Zespół Sił Obrony Przeciwminowej NATO Grupa 1 (ang. Standing NATO Mine Countermeasures Group 1, SNMCMG1) to najstarszy z czterech natowskich zespołów okrętowych, stale operujących na morskich akwenach Europy. Od 2 października 2021 roku na czele zespołu stoi oficer Marynarki Wojennej RP – komandor porucznik Michał Dziugan, który wraz z międzynarodowym sztabem kieruje działaniami zespołu.  Trzon sztabu stanowią oficerowie i podoficerowie wydzieleni z jednostek 8. Flotylli Obrony Wybrzeża wspierani przez oficerów z Bułgarii, Estonii i Norwegii. Polscy marynarze na pokładzie okrętu flagowego FGS „Elbe” sformowali Polski Kontyngent Wojskowy Morze Północne, którego głównym zadaniem jest dowodzenie Standing NATO Mine Countermeasures Group 1.

W składzie Zespołu oprócz niemieckiego FGS „Elbe” operują również niszczyciele min: holenderski HNLMS „Vlaardingen” oraz niemiecki FGS „Bad Bevensen” wraz z dwoma dronami typu Seahund.

Celem wizyty w Szczecinie jest uzupełnienie zapasów okrętowych oraz przygotowanie się załóg do realizacji dalszych zadań na morzu.  Szczeciński port już na stałe wpisał się w harmonogram działalności NATOwskich zespołów okrętów, co znacząco wpływa na atrakcyjność kalendarza wydarzeń marynistycznych całego regionu. W tym roku będzie to już druga wizyta SNMCMG1 w Szczecinie. Poprzednio okręty „Tarczy Przeciwminowej NATO” zatrzymały się przy Wałach Chrobrego pod koniec maja br. Wówczas były to okręty z Belgii, Estonii, Holandii, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii. Okręty nie udostępnią swoich pokładów do zwiedzania, ze względu na surowe restrykcje i środki zapobiegawcze wprowadzone w grupie, chroniące załogi przed zachorowaniem na COVID-19. Wizyta zakończy się w poniedziałek 15 listopada.

Dotychczas pod polskim dowództwem okręty wzięły udział między innymi w operacji usuwania niewybuchów z okresu II wojny światowej zalegających na dnie Morza Północnego. Operacja pod nazwą Beneficial Cooperation prowadzona na wodach terytorialnych Holandii i Belgii zakończyła się 20 października. Ostatni tydzień przeznaczony był na wspólne manewry z polską Marynarką Wojenną w ramach drugiej edycji sojuszniczej operacji morskiej pod kryptonimem Solidarna Belona.

Głównym celem ćwiczeń prowadzonych od 8 listopada była integracja zdolności okrętów Marynarki Wojennej oraz okrętów stałego zespołu NATO ze wspierającymi ich działania jednostkami brzegowymi, wydzielonymi elementami lotnictwa morskiego i sił powietrznych, a także  elementami pozamilitarnymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo żeglugi. Jak dotąd oprócz udziału w ćwiczeniach i operacjach okręty SNMCMG1 w ramach rutynowych wizyt odwiedziły porty w Wielkiej Brytanii: Belfast, Londyn, Holandii: Amsterdam, Niemczech: Cuxhaven oraz Szwecji: Malmo. W ubiegły weekend zespół cumował w świnoujskim Porcie Wojennym.

Sojusz Północnoatlantycki utrzymuje w stałej rotacyjnej służbie cztery zespoły okrętów. Dwa z nich to zespoły dużych jednostek nawodnych, głównie niszczycieli i fregat rakietowych wspieranych często przez jednostkę zaopatrzeniową czyli Standing NATO Maritime Group 1 i 2. Natomiast dwa kolejne to zespoły okrętów przeciwminowych z wielozadaniowym okrętem dowodzenia czyli Standing NATO Mine Countermeasures Group 1 i 2. Zwykle grupa pierwsza operuje na północy Europy, natomiast grupa numer dwa na południu kontynentu. To właśnie jednym z nich, już po raz czwarty w historii, dowodzi oficer polskiej Marynarki Wojennej – komandor porucznik Michał Dziugan. Pierwszy raz w historii odbywa się to z pokładu niemieckiego okrętu – FGS Elbe.

Głównym zadaniem okrętów Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO, na czele którego stoją Polacy jest utrzymanie bezpieczeństwa żeglugi poprzez poszukiwanie, wykrywanie i niszczenie niebezpiecznych obiektów podwodnych. Poza tym istotnym zadaniem zespołu jest demonstrowanie solidarności członków sojuszu oraz realizacja jednego z najważniejszych wspólnych zadań czyli zapewnienia bezpieczeństwa morskich szlaków komunikacyjnych. W ten sposób okręty zespołu tworzą system obrony przeciwminowej na akwenach morskich określany mianem „Tarczy Przeciwminowej” dla Europy. Siły te mogą być także skierowane do wsparcia operacji antyterrorystycznych, akcji ratowania życia oraz reagowania w sytuacjach kryzysowych.

Zespoły okrętowe należą do najbardziej efektywnych elementów tzw. sił odpowiedzi (NRF – NATO Response Force). Większość czasu zespoły te spędzają na morzu, między innymi zgrywając współdziałanie wchodzących w ich skład okrętów oraz uczestnicząc w manewrach z marynarkami państw członkowskich i partnerskich NATO. Natomiast wizyty robocze okrętów bander państw NATO w polskich portach mają na celu rozwój przyjacielskich stosunków oraz wzajemne zaznajomienie się z warunkami, pracą i sprzętem marynarzy. Służą one również do wymiany doświadczeń związanych z realizacją zadań na morzu.

Autor: kmdr ppor. Grzegorz Lewandowski