Program ma zapewnić sprawne funkcjonowanie i rozwój polskich portów morskich oraz przyczynić się do lepszego wykorzystania ich potencjału i wzmocnienia pozycji wśród portów europejskich.
Program zakłada zwiększenie przeładunków w portach morskich, tak aby w 2030 r. przekroczyły one 150 mln ton. W ostatnich latach wielkość obrotów ładunkowych w polskich portach wynosiła ok. 70 mln ton. W 2018 roku – jak do tej pory najlepszym pod tym względem – przekroczono 90 mln ton.
Program obejmuje trzy województwa: pomorskie, zachodniopomorskie oraz warmińsko-mazurskie. Uwzględniono w nim 4 porty morskie o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej – Gdańsk, Gdynię, Szczecin oraz Świnoujście, 28 portów nie mających podstawowego znaczenia dla gospodarki narodowej, w tym 9 portów regionalnych i 19 portów lokalnych oraz 50 przystani.
Na wszystkie inwestycje wskazane w planie finansowym programu trzeba będzie przeznaczyć ok. 40 mld zł.
Inwestycje finansowane będą m.in. z budżetu państwa, przy wsparciu środków unijnych oraz w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Najważniejszymi przedsięwzięciami planowanymi przez rząd są: budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, modernizacja toru wodnego Świnoujście-Szczecin do głębokości 12,5 metrów, a także budowa Portu Centralnego w Gdańsku, Portu Zewnętrznego w Gdyni oraz Terminala Kontenerowego w Świnoujściu.
Oprócz działań ściśle związanych z inwestycjami w obrębie portów, rząd wskazał w programie na potrzeby dotyczące rozwoju infrastruktury dostępu do portów morskich od strony morza i lądu, w tym rozwój korytarzy drogowych i kolejowych oraz szlaków rzecznych, zapewniających lepszą dostępność transportową do portów morskich.
W opinii rządu Mateusza Morawieckiego polskie porty morskie mają duże znaczenie społeczno-gospodarcze. Wskazuje na to m.in. wysokość należności budżetowych z tytułu ceł i podatków – naliczanych w oddziałach celnych funkcjonujących na ich terenie.
Według danych Krajowej Administracji Skarbowej, w 2018 roku należności celno-podatkowe związane z odprawą ładunków w morskich oddziałach celnych wyniosły ok. 40,6 mld zł. W 2015 roku było to jedynie 17,1 mld zł.
Dzięki rozbudowie portów i ich modernizacji poprawi się konkurencyjność importu i eksportu towarów, wzrośnie atrakcyjność turystyczna miast i miejscowości portowych oraz zwiększy się rozwój społeczno-gospodarczy kraju.
„Program przygotowano w celu realizacji „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.)”. Od kilku lat nie było żadnego dokumentu rządowego kompleksowo poświęconego problematyce rozwoju portów. Ostatnim dokumentem tego typu była „Strategia rozwoju portów morskich do 2015 roku”, przyjęta przez Radę Ministrów 13 listopada 2007 roku” – napisano w komunikacie prasowym po zakończeniu posiedzenia rządu.
Podpis ER