Trzygodzinne seminarium było podsumowaniem starań i działań zainicjowanych przez JM Rektora już we wrześniu ubiegłego roku. Zaprezentowano wyniki trwających od dłuższego czasu narad i rozmów z partnerami zewnętrznymi, relacjonowano przebieg kilkudziesięciu spotkań z interesariuszami, dedykowanych rozwojowi technologii offshore oraz Morskiej Energetyce Wiatrowej. Celem było zainteresowanie obranym kierunkiem całej społeczności akademickiej naszej Uczelni, zasianiem ziarna, z którego plon uczelnia będzie mogła czerpać w najbliższych kilkudziesięciu latach.
Moderatorem Seminarium był JM Rektor, który osobiście pokierował dyskusją, komentując na bieżąco kolejne, starannie zaplanowane wystąpienia. Seminarium rozpoczęło przedstawienie przez pana Sławomira Kalickiego regulacji prawnych i uwarunkowań społeczno-gospodarczych dotyczących rynku offshore. Prezes InterMarine, a jednocześnie członek Rady Uczelni UMG podkreślał, że w konsekwencji inwestycji Unii Europejskiej oraz uwarunkowań legislacyjnych, takich jak Europejski Zielony Ład – neutralność klimatyczna przed 2050, czy też ramy polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 oraz Europejska Strategia Wodorowa, niezbędne są działania wspierające przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu.
Prognozuje się, że w wyniku intensyfikacji prac związanych z morską energetyką wiatrową w rejonie Bałtyku zabraknie wykwalifikowanych kadr, zasobów technicznych – sprzętu, statków, które są niezbędne do realizacji planów Unii Europejskiej. Potrzeby wynikające z budowy portów instalacyjnych czy portów obsługowych, prac badawczych zarówno w okresie przedinwestycyjnym, jak i eksploatacyjnym morskich farm wiatrowych koncentrują się wokół dwóch obszarów, w których może zaistnieć UMG: kształcenie wysoko wykwalifikowanych kadr oraz prace badawcze. Tylko na potrzeby budowy portów szacowane jest zapotrzebowanie na ponad 8 tys. miejsc pracy. Plany rozwojowe UMG wpisują się w obraz europejskich i globalnych potrzeb.
Pozycja UMG na rynku morskiej energetyki wiatrowej
Strategiczna decyzja rozwoju morskich farm wiatrowych dotycząca kluczowych kompetencji w zakresie OZE w Polsce, jest decyzją uruchamiającą rozwój gospodarczy. Na Program Rozwoju MFW, który jest obecnie na etapie przygotowania inwestycji, przewidziano 190 mld PLN. Działania w tym obszarze są wsparte przyjętą przez Sejm i Senat tzw. Ustawą Offshore.
Jedną z czterech uczelni wymienianych przez rząd, które mogą zapewnić kadry do obsługi farm wiatrowych, jest Uniwersytet Morski w Gdyni. Nasza silna pozycja wynika między innymi z ugruntowanej pozycji, doświadczenia i możliwości badawczych Instytutu Morskiego, który od ponad dwóch lat jest częścią Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Dyrektor Instytutu dr hab. Maciej Matczak prof. UMG, prezentując pozycję UMG na rynku morskiej energetyki wiatrowej, podkreślał doświadczenie Instytutu Morskiego w prowadzeniu badań oraz relacje biznesowe, które pozwoliły na uzyskanie pozycji lidera w zakresie badań środowiskowych i wykonywania dokumentacji środowiskowej, geofizycznej, geologicznej i geotechnicznej dla inwestycji morskich, szczególnie w odniesieniu do morskiej energetyki wiatrowej.
Instytut Morski UMG jest zaangażowany w badania środowiskowe dla większości aktywnych inwestorów sektora energetyki wiatrowej na morzu w Polsce. Warto podkreślić, że szacowany koszt badań środowiskowych dla programu Morskich Farm Wiatrowych w Polsce wynosi 2,5 mld zł. Instytut Morski prowadzi prace badawcze, które są realizowane na każdym etapie procesu rozwoju i eksploatacji Morskich Farm Wiatrowych.
Budowa Centrum Offshore
Dlatego też planowana przez Instytut Morski już w 2016 roku inwestycja budowy Centrum Offshore wreszcie ma szanse realizacji w zaistniałych nowych okolicznościach społeczno-gospodarczych. Jest to również wielka szansa dla Uczelni na ugruntowanie pozycji lidera i przygotowanie się do nowych wyzwań i potrzeb rynku.
„Innowacyjne centrum zintegrowanych laboratoriów badawczych środowiska morskiego dla przemysłu offshore”, otrzymało dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Według deklaracji Kanclerza UMG Filipa Malaty oraz Kwestora UMG Pawła Orzeszka Uczelnia jest przygotowana do prowadzenia inwestycji, która może zostać zakończona do końca 2023 roku. Na przełomie maja i czerwca b.r. UMG będzie podpisywał umowę z wykonawcą wyłonionym w przetargu. Koncepcja realizacji przewiduje wybudowanie dwóch budynków dwukondygnacyjnych o łącznej powierzchni użytkowej 5,5 tys. m kw., w tym magazynu na urządzenia i sprzęt pomiarowy o powierzchni 440 m kw., pomieszczeń laboratoryjnych, biurowych, warsztatowych oraz zaplecza socjalnego. Centrum jest przewidziane na około 200 stanowisk pracy. Centrum powstanie w Porcie Gdańskim na Nabrzeżu Wisłoujście przy ulicy Roberta de Plelo w bezpośrednim sąsiedztwie twierdzy Wisłoujście, tuż obok Nabrzeża Drzewnego, gdzie rozważana jest lokalizacja terminala instalacyjnego.
– Lokalizacja budynku z bezpośrednim dostępem do nabrzeża przełoży się na dużą oszczędność czasu i pieniędzy dla potencjalnych klientów – powiedział dr hab. Maciej Matczak prof. UMG, dyrektor Instytutu Morskiego. – Usprawni także obsługę pływających jednostek badawczych, statków IMOR oraz IMOROS. Skupienie zakładów i jednostek Instytutu w jednym budynku usprawni realizację projektów badawczych i rozwojowych już poprzez ułatwioną komunikację i zarządzanie tymi pracami. Zależy nam na tym, aby tworzyć tzw. „localcontent”, aby jak największa część badań była prowadzona w Polsce. Ten punkt widzenia podzielił i rozwinął w dalszej dyskusji pan Juliusz Gajewski , kierownik Zakładu Oceanografii Operacyjnej IM UMG.
Listy intencyjne i porozumienia UMG z podmiotami zewnętrznymi
UMG przygotowując się aktywnego uczestnictwa w obsłudze morskiej energetyki wiatrowej podpisał listy intencyjne, które mają znaczenie w rozwoju obszaru offshore. Prorektor ds. współpracy i rozwoju prof. dr hab. inż. Tomasz Tarasiuk przedstawił na seminarium zestawienie instytucji, z którymi podpisane zostały listy intencyjne i porozumienia o współpracy oraz obszary badawcze, które pozostają w obszarze zainteresowania UMG.
Morska Energetyka Wiatrowa jest przedmiotem podpisanych porozumień UMG z AGH, PKN Orlen, MAG, Mewo, Maem, Głównym Urzędem Miar, Portem Gdynia, Portem Gdańsk, Remontowa Electrical Solutions. Jak poinformował JM Rektor, jeszcze w kwietniu zostanie podpisany list intencyjny z PGE. Negocjacje w tej sprawie trwają od miesiąca. Przedmiotem współpracy jest przede wszystkim realizacja wspólnych projektów B+R w zakresie morskiej energetyki wiatrowej (energetyka odnawialna, monitoring, nawigacja, bezpieczeństwo i ratownictwo w transporcie morskim na obszarach morskich farm wiatrowych). Obszarem współpracy będzie także kształcenie personelu, przyszłych operatorów morskich farm wiatrowych. Dotyczy to tworzenia nowych kierunków kształcenia, specjalności, budowy nowych dedykowanych pracowni, laboratoriów i symulatorów oraz organizacji praktyk i staży studenckich.
Prof. Tarasiuk wspominał także o Pomorskiej Platformie Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku, której nasza Uczelnia jest sygnatariuszem oraz o aktywnej roli naszych pracowników w pracach Grup Roboczych Ministerstwa Klimatu i Środowiska dot. umowy sektorowej Polish Offshore Wind Sector Deal. Polska umowa „sectordeal” ma być zbliżona swoim charakterem do brytyjskiej, jednakże uwzględniać będzie polskie realia i uwarunkowania. JM Rektor wspomniał o niedawnej rozmowie z nowym ambasadorem Wielkiej Brytanii w Polsce, panią Anny Clunes, która zadeklarowała swą pomoc w nawiązaniu kontaktów z uczelniami brytyjskimi oraz brytyjskim przemysłem. Przedmiotem tej rozmowy, prowadzonej w trybie on-line, były wyzwania stojące przed uczelniami wobec adaptacji systemu edukacji do nowych technologii. Dyskutowano również o możliwościach współpracy z brytyjskim przemysłem stoczniowym i offshorowym poprzez transfer technologii i wiedzy.
Plany dydaktyczne i obszary badawcze UMG
UMG już dzisiaj posiada unikalny w skali Europy potencjał naukowy i badawczy niezbędny do realizacji strategicznych inwestycji na morzu. Rozwój oferty dydaktycznej ukierunkowanej na potrzeby morskiej energetyki wiatrowej zadeklarowali wszyscy dziekani oraz prorektor ds. kształcenia dr hab. inż. UMG Sambor Guze, prof. UMG. Już w 2022 roku uruchomione zostaną studia podyplomowe, studia pierwszego stopnia oraz studia drugiego wspólnie z Politechniką Gdańską, a także po raz pierwszy w naszej Uczelni studia MBA dedykowane rynkowi off-shore, we współpracy z Gdańską Fundacją Kształcenia Menedżerów oraz Copenhagen Business School.
Prorektor ds. nauki dr hab. UMG Dariusz Barbucha, prof. UMG oraz zastępca dyrektora Instytutu Morskiego prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Zbigniew Burciu omówili obszary badawcze UMG w odniesieniu do wszystkich Wydziałów UMG oraz Instytutu Morskiego wskazując na możliwość pełnej integracji między Wydziałami a Instytutem.
Dr hab. inż. kpt. ż.w. Henryk Śniegocki, prof. UMG, Dyrektor Centrum Międzynarodowej Promocji Technologii i Edukacji Morskiej UMG, wiceprzewodniczący Konwentu Morskiego przedstawił krótką relację ze spotkania z premierem, panem Mateuszem Morawieckim, na którym wskazał na potencjał i możliwości Uczelni w zakresie MEW i zaprosił pana premiera w imieniu Rektora do odwiedzenia murów naszej Alma Mater. Nawiązał także do spotkania Konwentu Morskiego w Sopocie w lutym br. z przedstawicielami najwyższych władz państwowych na temat rozwoju energetyki wiatrowej, do którego doszło z inicjatywy jego przewodniczącego kpt. ż.w. Zbigniewa Sulatyckiego, doktora honoris causa naszej Uczelni.
Po wstępnych wystąpieniach w dalszej części seminarium dziekani przedstawili wizje rozwoju kierowanych przez siebie wydziałów, wskazali swoje możliwości oraz potencjalny udział w projekcie wsparcia budowy Centrum Offshore. Dziekan Neumann poinformował, iż na Wydziale Nawigacyjnym od roku 2010 prowadzona jest na kierunku Nawigacja specjalność Technologie Offshorowe na studiach drugiego stopnia.
Podsumowując seminarium, JM Rektor UMG prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintrit zachęcił do korzystania z potencjału i możliwości firm oraz instytucji, które wyraziły wolę współpracy z naszą Uczelnią w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Zachęcał, by nie bać się mierzyć wysoko i śmiało wytyczać swe cele.
– Nie mam dzisiaj wątpliwości, że budowa Centrum Offshore jest w tej sytuacji niezbędna – podsumowywał JM Rektor. – Cieszę się, że dziekani podjęli temat i każdy z nich widzi możliwości rozwoju w obszarach technologii off-shore. Ważne, byśmy nie przeoczyli tego momentu. Dzisiejsze spotkanie jest jednym z najważniejszych spotkań w tej kadencji. Podsumowujemy dzisiaj działania, których podjęły się nowe władze. To przełomowy moment dla naszej Uczelni. UMG jako uczelnia akademicka z nowoczesnym Centrum Offshore może stać się jednym z liderów w wyścigu o morskie farmy wiatrowe, silnym wsparciem i zapleczem naukowo-badawczym dla polskiej gospodarki morskiej i Morskiej Energetyki Wiatrowej. Jesteśmy gotowi do zaoferowania naszej Uczelni jako znaczącego partnera badawczego i edukacyjnego.
