Newsletter Subscribe
Enter your email address below and subscribe to our newsletter
US Navy wycofuje USS Cowpens, zamykając epokę krążowników typu Ticonderoga
Po 33 latach służby, krążownik rakietowy USS Cowpens (CG-63), który odegrał kluczową rolę w operacjach wojennych i humanitarnych na całym świecie, został wycofany ze służby w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych. Ceremonia wycofania, która odbyła się w Bazie Marynarki Wojennej w San Diego, stanowiła symboliczne zakończenie ery okrętów typu Ticonderog.
USS Cowpens, nazwany na cześć historycznej bitwy z czasów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, był jednym z ostatnich jednostek typu Ticonderoga, które wprowadziły nową jakość do marynarki wojennej dzięki systemowi walki AEGIS oraz możliwościom przenoszenia pocisków manewrujących Tomahawk. Okręt, zbudowany w stoczni Bath Iron Works, wszedł do służby w marcu 1991 roku i szybko zyskał reputację jednego z najskuteczniejszych narzędzi projekcji Sił Morskich USA.
Podczas swojej służby USS Cowpens uczestniczył w licznych operacjach wojennych, w tym w walce z terroryzmem po atakach z 11 września, gdzie odegrał kluczową rolę w operacji Iraqi Freedom, jako pierwszy okręt wystrzelił pociski Tomahawk na Irak. Jego zaangażowanie w egzekwowanie stref zakazu lotów oraz liczne misje humanitarne, takie jak pomoc ofiarom tsunami w 2004 roku, uczyniły go ważnym elementem floty.
Wycofanie USS Cowpens jest częścią szerszego procesu, w ramach którego US Navy sukcesywnie pozbywa się okrętów typu Ticonderoga. Zaledwie dwa miesiące wcześniej, 28 czerwca b.r. wycofano ze służby inny krążownik tego typu, USS Vicksburg (CG-69). Okręt ten, mimo podjętej próby modernizacji i przedłużenia jego żywotności, ostatecznie został wycofany z powodu znacznych opóźnień w pracach oraz wysokich kosztów związanych z utrzymaniem jednostki. USS Vicksburg, podobnie jak USS Cowpens, trafią teraz do rezerwy, czekając na ostateczną decyzję o swoim dalszym losie.
Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych, zgodnie z planem modernizacji floty, rozpoczęła wycofywanie okrętów typu Ticonderoga na początku 2023 roku, a do 2027 roku wszystkie jednostki tego typu mają zostać wycofane z aktywnej służby. Ich miejsce zajmą niszczyciele typu Arleigh Burke Flight III oraz przyszłych niszczycieli przyszłości DDG(X), uzbrojonych w kierowane pociski rakietowe.
Wycofanie USS Cowpens ze służby nie tylko zamyka ważny rozdział w historii Marynarki Wojennej USA, ale także oznacza koniec epoki okrętów, które przez dziesięciolecia stanowiły trzon amerykańskiej projekcji siły na morzach i oceanach. Okręt, który wielokrotnie udowadniał swoją wartość w boju i w misjach pokojowych, teraz przechodzi na zasłużoną emeryturę, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które będzie inspirować przyszłe pokolenia marynarzy.
Autor: Mariusz Dasiewicz
Powiązane wpisy
USS Stockdale i tankowiec Seahorse. Analiza incydentu u wybrzeży Wenezueli
W połowie listopada tankowiec Seahorse, zaliczany do rosyjskiej „floty cieni”, zmienił kurs w rejonie Morza Karaibskiego po wejściu w sektor działań niszczyciela US Navy USS Stockdale. W światowej przestrzeni informacyjnej zdarzenie szybko opisano jako „blokadę”, choć potwierdzone dane wskazują na znacznie bardziej złożoną sytuację. Poniżej syntetyczna analiza faktów i narracji, która narosła wokół tego incydentu.
W artykule
Rola tankowca Seahorse w rosyjskiej „flocie cieni”
Seahorse to jednostka pływająca pod banderą Komorów, charakterystyczna dla floty wykorzystywanej do transportu rosyjskich surowców z pominięciem klasycznych mechanizmów nadzorczych i ubezpieczeniowych. Częste zmiany bandery, niejasna struktura właścicielska i wiek jednostki to typowe zjawisko dla statków z „floty cieni”.
Czytaj więcej: Rosyjska „flota cieni”: skuteczna odpowiedź na sankcje
W ostatnich latach Seahorse realizuje połączenia między rosyjskimi portami a Wenezuelą, przewożąc naphthę – rozcieńczalnik konieczny do eksportu tamtejszej, wyjątkowo ciężkiej ropy. Bez takich dostaw Caracas nie utrzyma stabilnego poziomu eksportu.
Przecięcie kursu i jego konsekwencje
13 listopada Seahorse zbliżał się do wybrzeży Wenezueli. W tym samym czasie w Karaibach działał USS Stockdale. Dane AIS jednoznacznie wskazują, że amerykański niszczyciel przeciął kurs tankowca, a Seahorse po minięciu okrętu natychmiast zmienił trasę w stronę wybrzeży Kuby.
W kolejnych dniach statek jeszcze kilkukrotnie podchodził w kierunku wybrzeży kraju rządzonego przez Nicolasa Maduro, lecz za każdym razem zawracał, obierając kurs na północ. Na dzień dzisiejszy pozostaje w rejonie Morza Karaibskiego, na wodach pomiędzy Kubą i szelfem wenezuelskim.
Źródła nie potwierdzają zatrzymania jednostki, wydania poleceń radiowych, interwencji sił abordażowych ani użycia środków przymusu. Znamy jedynie manewry obu jednostek, natomiast treść ewentualnych komunikatów pozostaje niejawna.
Fakty a narracja medialna
W mediach społecznościowych incydent bardzo szybko zaczęto przedstawiać jako „zablokowanie” rosyjskiego tankowca. Taki opis nie znajduje potwierdzenia w dostępnych danych. Samo przecięcie kursu na wodach międzynarodowych nie tworzy blokady morskiej; można je jednak odczytywać jako wyraźny sygnał polityczny, szczególnie w kontekście sankcji dotyczących transportu rosyjskiej ropy oraz produktów niezbędnych do jej eksportu.
Proste, hasłowe interpretacje dodatkowo zaciemniają obraz zdarzenia. W przestrzeni publicznej znika różnica między obserwowanymi manewrami jednostek i faktycznym wymuszeniem zatrzymania.
Czytaj również: Rosyjska „flota cieni” wypierana przez okręty NATO
Proste, hasłowe interpretacje dodatkowo zaciemniają obraz zdarzenia. W przestrzeni publicznej znika różnica między obserwowanymi manewrami jednostek i faktycznym wymuszeniem zatrzymania.
Znaczenie incydentu dla regionu
Dla Wenezueli zdarzenie ma wymiar poważny – każde opóźnienie dostaw rozcieńczalników uderza w możliwości eksportowe państwa. Obecność USS Stockdale w tym akwenie wpisuje się w szersze działania USA na Karaibach: od zwalczania przemytu po nadzór nad jednostkami powiązanymi z sektorami objętymi sankcjami. W takim ujęciu przecięcie kursu Seahorse można odczytywać jako formę sygnalizacji poniżej progu użycia siły, lecz o realnym znaczeniu operacyjnym.
Wnioski dla żeglugi morskiej
Incydent pokazuje, że eksploatacja statków funkcjonujących w niejasnym otoczeniu sankcyjnym wiąże się z poważnymi ryzykami. Armatorzy i operatorzy tankowców zaliczanych do „floty cieni” muszą liczyć się z możliwością odmowy obsługi portowej, ograniczeniami ze strony dostawców paliw oraz koniecznością prowadzenia żeglugi w akwenach, gdzie stale obecne są okręty państw egzekwujących sankcje.
Efektem staje się wzrost kosztów eksploatacji, większa niepewność operacyjna i rosnące znaczenie czynników politycznych przy planowaniu działalności żeglugowej.
Ryzyka operacyjne tankowców z „floty cieni”
Zdarzenie z udziałem USS Stockdale nie było blokadą w rozumieniu prawa morza, lecz demonstracją obecności, która miała wymierny skutek — Seahorse kilkakrotnie zmieniał kurs przed osiągnięciem wenezuelskiego wybrzeża. To przykład działania w „szarej strefie”, gdzie swoboda żeglugi zderza się z praktycznym egzekwowaniem sankcji.
Ta sytuacja potwierdza, że tylko precyzyjne, oparte na faktach opisy pozwalają uniknąć uproszczeń, które szybko stają się podstawą dezinformacji w kwestiach bezpieczeństwa morskiego i transportu surowców.
Autor: Mariusz Dasiewicz
