To niezwykle smutny czas dla marynarzy…

Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość, że na wieczną wachtę odszedł admirał floty Ryszard ŁUKASIK, dowódca Marynarki Wojennej RP w latach 1996 – 2003, były zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego i pełniący obowiązki szefa BBN, a także profesor wizytujący w Akademii Marynarki Wojennej.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK

Odszedł dowódca, który dowodził Marynarką Wojenną w kluczowym dla jej powojennej historii okresie 1996 – 2003. Te lata to dla polskich sił morskich czas dostosowywania do standardów NATO, przebudowa i modernizacja floty, wejście do służby nowych okrętów, samolotów i śmigłowców, restrukturyzacja, a przede wszystkim członkostwo naszego państwa w Sojuszu Północnoatlantyckim i rosnąca rola sił morskich w systemie obronnym państw NATO.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK konsekwentnie realizował wszystkie cele rozwoju polskiej floty na miarę sił morskich XXI wieku. Współtworzył krajowy system Poszukiwania i Ratowania Życia na Morzu. Jako ustawowy przewodniczący Rady SAR inicjował i stymulował działania w celu zwiększenia efektywności prowadzenia akcji ratowniczych. Był inicjatorem założenia Fundacji „O Dach dla Historii Marynarki Wojennej” i budowy Muzeum Marynarki Wojennej. Zarówno jako dowódca Marynarki Wojennej jak i zastępca szefa BBN i pełniący obowiązki szefa BBN zawsze był orędownikiem promocji w społeczeństwie idei Polski Morskiej z Marynarką Wojenną zawsze gotową do wykonywania zadań na rzecz polskiej morskiej racji stanu.

Odszedł wybitny oficer, niezwykle charyzmatyczny wychowawca wielu pokoleń marynarzy, zawsze służący pomocą oraz swoją wiedzą i doświadczeniem.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK urodził się 15 października 1946 roku w Laskowicach-Jelczu. W 1964 roku wstąpił do służby wojskowej jako kandydat na oficera Marynarki Wojennej. Był słuchaczem na Wydziale Dowódczym Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej. Po promocji na stopień podporucznika marynarki w 1968 roku rozpoczął służbę w zespole okrętów torpedowych, a następnie rakietowych. Pełnił kolejno obowiązki zastępcy dowódcy i dowódcy okrętu. Odbył przeszkolenie specjalistyczne i studia podyplomowe w wyższych uczelniach wojskowych. Zajmował szereg odpowiedzialnych stanowisk w Sztabie Marynarki Wojennej RP oraz w zespołach okrętów, między innymi w Oddziale Operacyjnym Sztabu Marynarki Wojennej oraz stanowiska szefa sztabu, a następnie dowódcy Dywizjonu Okrętów Rakietowych oraz zastępcy dowódcy Flotylli ds. szkolenia.

W 1986 roku ukończył Podyplomowe Studia Operacyjno-Strategiczne w Akademii Sztabu Generalnego WP. Rok później wyznaczony został na dowódcę 3 Flotylli Okrętów, a w 1989 objął stanowisko zastępcy dowódcy Marynarki Wojennej ds. szkolenia. W grudniu 1989 roku powierzono mu obowiązki szefa Sztabu Marynarki Wojennej. W maju 1990 roku otrzymał awans na stopień kontradmirała, a w listopadzie 1995 roku wiceadmirała. W okresie od 28 lutego 1996 roku do 30 września 2003 roku był dowódcą Marynarki Wojennej.

W styczniu 2002 roku otrzymał nominację na admirała floty. W 2003 roku objął funkcję członka Rady Bezpieczeństwa Narodowego i piastował ją do 2005 roku. W latach 2004-2006 pracował w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, kolejno jako zastępca szefa BBN oraz pełniący obowiązki szefa BBN. Zawodową służbę wojskową zakończył w połowie 2006 roku i przeszedł w stan spoczynku. W latach 2008 – 2017 roku był profesorem wizytującym, a następnie kierownikiem Centrum Analiz i Prognoz Bezpieczeństwa Morskiego Państwa na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

Wielokrotnie odznaczany najwyższymi odznaczeniami wojskowymi i państwowymi. Interesował się literaturą faktu i historią nowożytną.

Dowodzenie Marynarką Wojenną

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK od samego początku ukierunkował proces integracji Sił Marynarki Wojennej z siłami morskimi Sojuszu na uzyskanie zdolności do wspólnego szkolenia, ćwiczeń oraz skutecznego wykonywania zadań – czyli interoperacyjności z siłami NATO. W okresie przynależności do programu Partnerstwa dla Pokoju, a przed wejściem Polski do NATO proces integracji realizował głównie w oparciu o zapisy i ustalenia grupy roboczej IPLNWG (Integration Polish Navy Working Group) oraz programy rządowe. Przed wstąpieniem do Sojuszu Polska otrzymała pakiet propozycji Celów Sił Zbrojnych 1998, których zasadnicza część została ukierunkowana na osiągnięcie minimalnych wymagań MMR (Minimum Military Requirements).

Terminem osiągnięcia tych wymagań była data wstąpienia Polski w struktury NATO. Pod dowództwem admirała floty Ryszarda ŁUKASIKA, z przyjętych celów „na pierwszy dzień członkostwa” Marynarka Wojenna zrealizowała 100 procent wymagań. Dotyczyły one głównie przygotowania personelu dowództw i sztabów oraz załóg okrętów do wykorzystywania procedur operacyjnych stosowanych w siłach morskich państw NATO. Przygotowano okręty i statki powietrzne do działania w składzie Sił Szybkiego Reagowania.

Po przyjęciu Polski do NATO, 12 marca 1999 roku, admirał floty Ryszard ŁUKASIK kontynuował realizację harmonogramu integracji z siłami Sojuszu. Główny nacisk położył na przygotowanie sił morskich do działań w wielonarodowych zespołach NATO, a zwłaszcza Sił Szybkiego i Natychmiastowego Reagowania. Polskim siłom morskim postawiono nowe wymagania, zwłaszcza w aspekcie transportu strategicznego, zdolności przetrwania sił, ciągłości działań i zabezpieczenia logistycznego oraz efektywności oddziaływania na przeciwnika oraz systemów dowodzenia i łączności.

Rezultatem starań i dążeń admirała floty Ryszarda Łukasika w przygotowaniach Marynarki Wojennej do współdziałania z NATO był fakt, iż już następnego dnia po przystąpieniu Polski do Sojuszu Marynarka Wojenna efektywnie uczestniczyła w polsko-niemieckich ćwiczeniach okrętów rakietowych, które zostały przeprowadzone ściśle według procedur obowiązujących w Sojuszu. Już w czerwcu 1999 roku Marynarka Wojenna po raz pierwszy była gospodarzem ćwiczenia NATO okrętów podwodnych pod kryptonimem COPERATIVE POSEIDON 99, a w listopadzie 99 pierwszy raz organizowała ćwiczenie NATO pod kryptonimem BALTIC PORPOISE 99. Tym samym rozpoczął się okres intensywnych ćwiczeń i szkoleń już jako pełnoprawnego członka Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Szybką integrację z siłami Sojuszu Północnoatlantyckiego umożliwiła kierowana przez admirała Ryszarda ŁUKASIKA efektywna modernizacja okrętów i statków powietrznych połączona z wprowadzaniem do linii nowych jednostek. W latach, kiedy Marynarką Wojenną dowodził admirał floty Ryszard ŁUKASIK zmodernizowano trzy trałowce/niszczyciele min ORP „MEWA”, ORP „CZAJKA” i ORP „FLAMING”, dwa okręty ratownicze ORP „PIAST” i ORP „LECH”, okręt podwodny ORP „ORZEŁ” (typu KILO), okręty transportowo-minowe, okręty rakietowe typu „Orkan”, które były przygotowywane do montażu systemów rakietowych i dowodzenia, a także maszyny lotnictwa morskiego.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK wprowadził do służby w polskich siłach morskich dwie fregaty typu Oliver Hazard Perry (ORP „Gen. K. Pułaski” i ORP „Gen. T. Kościuszko”) z czterema śmigłowcami pokładowymi SH-2G „Kaman”, cztery okręty podwodne typu „Kobben” – ORP „SOKÓŁ”, ORP „SĘP”, ORP „BIELIK” oraz „Jastrząb-Kobben” (jako baza szkoleniowa), nowoczesny okręt wsparcia logistycznego ORP „KONTRADMIRAŁ XAWERY CZERNICKI”, który już na początku swojej służby przez ponad rok operował na Zatoce Perskiej w ramach sił antyirackiej koalicji. Unowocześnił lotnictwo morskie – do służby wprowadził nowe śmigłowce ratownicze „ANAKONDA”, samoloty patrolowe M-28 BRYZA 1R, transportowo-desantowe „BRYZA TD” oraz samoloty monitoringu ekologicznego M-28 BRYZA E. Unowocześnił portowy system zabezpieczenia logistycznego, infrastrukturę baz morskich i lotnisk, a także wyposażenie sił specjalnych MW, specjalistycznych jednostek brzegowych i ośrodków szkoleniowych. Rozwinął bazę socjalno-bytową załóg okrętowych i marynarzy z jednostek brzegowych.

Pod dowództwem admirała floty Ryszarda ŁUKASIKA Marynarka Wojenna RP współdziałała w ramach kontaktów dwustronnych i wielostronnych ze wszystkimi flotami wojennymi krajów Europy i siłami morskimi państw na innych kontynentach. Każdego roku polskie okręty i samoloty oraz polscy marynarze uczestniczyli w kilkudziesięciu ćwiczeniach morskich, lotniczych i sztabowych na różnych szczeblach operacyjnych oraz w działaniach innego rodzaju, jak szkolenia, wymiany kadr, narady, współdziałanie na szczeblach specjalistów i w ramach kontaktów oficjalnych. Do roku 1999, kiedy Polska została członkiem NATO Marynarka Wojenna obecna była we wszystkich ćwiczeniach międzynarodowych organizowanych na Bałtyku przez państwa Sojuszu pod auspicjami Partnerstwa dla Pokoju.

Zmodernizowane, unowocześnione i dostosowane do standardów NATO polskie okręty i samoloty lotnictwa morskiego rozpoczęły udział w ćwiczeniach morskich i lotniczych poza granicami Bałtyku. Ćwiczenia państw Sojuszu na Atlantyku i Morzu Północnym odbywały się już z udziałem okrętów i lotnictwa polskich sił morskich. W czasie, kiedy admirał ŁUKASIK dowodził Marynarką Wojenną, polskie siły morskie wzięły udział m.in. w jednych z największych manewrów morskich NATO z cyklu STRONG RESOLVE, BLUE GAME, KEFTACEX, SANDY COAST, COOPERATIVE SAFEGUARD, COOPERATIVE BANNERS i SPONTEX oraz w ćwiczeniach lotnictwa morskiego nad wodami Morza Północnego.

Na Bałtyku polskie siły morskie uczestniczyły w manewrach z serii BALTOPS i BALTIC CHALLENGE, ćwiczeniach sił trałowo-minowych OPEN SPIRIT, BALTICA i BALTIC ENDEAVOUR, ratowniczych BALTSAR, SAREX, COOPERATIVE BALTIC EYE i SAR MEET, okrętów podwodnych BALTIC PORPOISE i COOPERATIVE POSEIDON, okrętów rakietowych BALTIC SWIFT oraz w serii ćwiczeń dwu i wielostronnych oraz manewrach typu PASSEX, GUNEX i SQUADEX.

Jednym z kluczowych dokonań było wprowadzenie polskich okrętów do elitarnych Sił Natychmiastowego Reagowania NATO. W stałym zespole Obrony Przeciwminowej Sojuszu MCM FORNORTH operowały polskie niszczyciele min, a do zespołu uderzeniowego STANAVFORLANT przygotowywane były fregaty rakietowe.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK współtworzył krajowy system Poszukiwania i Ratowania Życia na Morzu. Jako ustawowy przewodniczący Rady SAR inicjował i stymulował działania w celu zwiększenia efektywności prowadzenia akcji ratowniczych. Wielokrotnie ratował życie potrzebującym, zezwalając na wykonywanie zadań ratowniczych wykraczających poza zadania Marynarki Wojennej. Dużo starań dołożył do dbałości o ochroną środowiska naturalnego. Utworzył Wydział Ochrony Środowiska oraz określił zadania Marynarki Wojennej ukierunkowane na działania proekologiczne.

Admirał floty Ryszard Łukasik zawsze dbał o warunki służby marynarzy i warunki socjalne ich rodzin. Osobiście interesował się losem rodzin marynarzy, którzy odchodzili na wieczną wachtę oraz tych, którzy swoje zadania wypełniali poza granicami kraju.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK określił program i wizje rozwoju Marynarki Wojennej na miarę floty XXI wieku i konsekwentnie wdrażał je w życie. Określił trendy, które determinowały rozwój światowych flot i umiejscowił w nich rolę polskiej Marynarki Wojennej. Znany był z konsekwencji i uporu w dążeniu do zagwarantowania Marynarce Wojennej i wszystkim marynarzom należytego miejsca w strukturze obronnej naszego państwa.

Admirał floty Ryszard ŁUKASIK wniósł olbrzymi wkład w promocję historii i popularyzację tradycji polskiego oręża na morzu. Był inicjatorem założenia Fundacji „O Dach dla Historii Marynarki Wojennej” i budowy Muzeum Marynarki Wojennej. Zawsze był orędownikiem promocji w społeczeństwie idei Polski Morskiej z Marynarką Wojenną zawsze gotową do wykonywania zadań na rzecz polskiej morskiej racji stanu.

Spokojnej wachty Admirale!
Rodzinie składamy wyrazy szczerego współczucia.

Źródło: 3. Flotylla Okrętów