W obliczu pogarszającego się „klimatu” bezpieczeństwa na północno-wschodniej flance Sojuszu oraz narastającej aktywności rosyjskiej Floty Bałtyckiej, NATO rozpoczął kolejną edycję morskich manewrów BALTOPS 25. To już 54. odsłona operacyjnego treningu prowadzonego nieprzerwanie od 1972 roku.

Demonstracja odstraszania na północnej flance Sojuszu

W tegorocznych ćwiczeniach bierze udział ponad 40 okrętów, 25 statków powietrznych i około 9000 żołnierzy z 16 krajów Sojuszu – w tym Szwecji. Główną jednostką dowodzenia jest amerykański USS Mount Whitney (LCC 20), flagowy okręt 6. Floty Stanów Zjednoczonych. Kluczowe komponenty sił morskich reprezentują Polska, Niemcy, Wielka Brytania, Francja oraz państwa nordyckie. Na Bałtyku ponownie spotykają się siły morskie, powietrzne i lądowe państw członkowskich Sojuszu oraz zaproszonych partnerów, by wspólnie przećwiczyć scenariusze odstraszania, reagowania i prowadzenia działań bojowych w domenie morskiej.

Udział Marynarki Wojennej RP

Marynarka Wojenna RP zaangażowała do manewrów fregatę rakietową ORP Gen. Tadeusz Kościuszko, korwetę ZOP ORP Kaszub oraz trałowce ORP Mamry i ORP Nakło. Jednostki te reprezentują 8. Flotyllę Obrony Wybrzeża oraz 3. Flotyllę Okrętów. Polskie załogi ćwiczą m.in. osłonę zespołów okrętów, prowadzenie operacji przeciwminowych oraz działania mające na celu udoskonalanie współpracy w ramach wielonarodowego zespołu bojowego.

Jak zaznaczył wiceadmirał Jeffrey T. Anderson, dowódca STRIKFORNATO oraz 6. Floty USA:

BALTOPS to widoczna demonstracja naszej determinacji, siły i zdolności do działania w złożonym środowisku morskim.

Reakcja Rosji: ćwiczenia w cieniu paranoi

Zaraz po rozpoczęciu manewrów, Moskwa natychmiast zareagowała, zarzucając NATO „przygotowania do wojny”. Wypowiedź wiceministra spraw zagranicznych Aleksandra Gruszki dla agencji TASS jasno wskazuje, jak interpretowane są działania Sojuszu:

Już sama koncepcja, struktura rozmieszczenia sił i zadania stawiane uczestnikom BALTOPS wskazują, że są to ćwiczenia zakładające konflikt z porównywalnym przeciwnikiem – czyli Rosją.

Rosyjskie siły morskie odpowiedziały własnymi ćwiczeniami Floty Bałtyckiej, obejmującymi m.in. strzelania rakietowe, obronę baz oraz przechwytywanie celów powietrznych. Taktyka ta – symetryczna odpowiedź na działania NATO – wpisuje się w szerszy schemat eskalacyjny rosyjskiej polityki wojskowej.

Strategiczne znaczenie BALTOPS

BALTOPS 25 to nie kolejne ćwiczenie w rocznym grafiku NATO, lecz czytelna demonstracja zdolności operacyjnych Sojuszu, prowadzona w bezpośrednim sąsiedztwie Obwodu Kaliningradzkiego. Skala zaangażowanych sił, złożoność scenariusza oraz udział nowych członków – w tym Szwecji – nadają tegorocznej edycji wyraźny wymiar polityczno-wojskowy, jednoznacznie adresowany do Federacji Rosyjskiej.

Po raz pierwszy w historii koordynację działań przejęło regionalne dowództwo CTF Baltic z siedzibą w Rostocku, które odgrywa coraz większą rolę w systemie planowania operacyjnego na północno-wschodniej flance NATO. Zaangażowanie tego komponentu nie tylko w wymiarze ćwiczebnym, ale także analitycznym (tworzenie bieżących raportów i modeli zagrożeń) stanowi istotne wzmocnienie struktury dowodzenia w regionie.

Faza portowa zrealizowana w niemieckich portach Rostock i Warnemünde miała charakter nie tylko integracyjny i medialny, ale również operacyjny. Umożliwiła synchronizację sił, testy udoskonalanie współpracy oraz przegląd gotowości bojowej jednostek przed wejściem w etap realizacyjny manewrów. W warunkach rosnącej aktywności rosyjskiej Floty Bałtyckiej oraz prowadzonych równolegle ćwiczeń po stronie rosyjskiej, takie działania nabierają szczególnego znaczenia.

Tegoroczny BALTOPS 25 wpisuje się w szerszy cykl aktywności Sojuszu. Równolegle na Morzu Śródziemnym i Północnym trwa operacja Neptune Strike 25-1 z udziałem grup lotniskowcowych USA, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii. Kilka dni wcześniej zakończono też ćwiczenia Formidable Shield 25 – największy tegoroczny test europejskich zdolności do obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej w środowisku morskim.

BALTOPS, Neptune Strike i Formidable Shield stanowią elementy szerszej, skoordynowanej strategii odstraszania. Ich wartość nie wynika jedynie z liczby jednostek, lecz z możliwości szybkiego rozmieszczenia, zdolności do prowadzenia wspólnych operacji i odporności systemu dowodzenia na zakłócenia. To właśnie te elementy decydują o wiarygodności NATO w obliczu zagrożenia ze strony Rosji.

Autor: Mariusz Dasiewicz

• Ruszyły manewry Baltops 24 na Morzu Bałtyckim
• BALTOPS 24: wizyta USS New York w Gdyni
• US Navy na Bałtyku – BALTOPS 22