Partnerzy portalu
Partnerzy portalu
Koniec epoki atomowej legendy. USS Enterprise idzie na żyletki
30 maja Departament Obrony Stanów Zjednoczonych (DoD) ogłosił wybór wykonawcy, który przeprowadzi złomowanie lotniskowca ex-USS Enterprise (CVN-65). Tym samym zamknięto wieloletnią procedurę związaną z ostatecznym demontażem pierwszego w historii US Navy atomowego lotniskowca, wycofanego ze służby w 2017 roku po 55 latach na morzu.
W artykule
Pierwszy atomowy lotniskowiec USS Enterprise przechodzi do historii
Pośród szeroko zakrojonych działań militarnych i geopolitycznych roszad Pentagon ogłosił decyzję, która zamyka jeden z kluczowych rozdziałów w historii US Navy. Big E, bo tak powszechnie nazywano USS Enterprise (CVN-65) – pierwszy na świecie lotniskowiec o napędzie jądrowym, a zarazem ikonę morskiej potęgi Stanów Zjednoczonych drugiej połowy XX wieku – zostanie zezłomowany.
Amerykańska firma NorthStar Maritime Dismantlement Services LLC podpisała kontrakt o wartości 536,7 mln USD na kompleksowy demontaż legendarnej jednostki. W efekcie tego porozumienia, okręt zostanie rozebrany do ostatniego elementu. Proces ten obejmie również odpowiednią segregację, recykling i bezpieczne usunięcie materiałów niebezpiecznych, w tym odpadów radioaktywnych. Cała operacja realizowana będzie w porcie Mobile w Alabamie i potrwa do końca 2029 roku.
„Big E”: ponad pół wieku służby i symbol amerykańskiego prymatu na morzach
Zwodowany 24 września 1960 roku i wcielony do służby 25 listopada 1961 roku lotniskowiec USS Enterprise był nie tylko pionierską konstrukcją – był zwiastunem nowej ery. Okręt o pełnej wyporności 93 300 ton, napędzany przez osiem reaktorów jądrowych typu A2W, osiągał prędkość przekraczającą 33 węzły i dysponował grupą lotniczą liczącą do 90 myśliwców i śmigłowców.
Podczas 51 lat aktywnej służby, Enterprise uczestniczył w niemal wszystkich kluczowych operacjach amerykańskiej floty – od kryzysu kubańskiego, przez wojnę w Wietnamie, po działania na Bliskim Wschodzie i w regionie Indo-Pacyfiku. W 2012 roku zakończył ostatnie rozmieszczenie bojowe, a 3 lutego 2017 roku został oficjalnie wycofany z linii.
Big E – symbol przeszłości, materiał przyszłości
Przed przekazaniem do rozbiórki, stocznia Newport News Shipbuilding odpowiedzialna za budowę USS Enterprise, zdemontowała siłownię jądrową jednostki. Część uzyskanej w ten sposób stali – ponad 16 ton – zostanie wykorzystana do budowy nowego lotniskowca USS Enterprise (CVN-80), należącego do nowego typu Gerald R. Ford. Dzięki temu dziedzictwo „Big E” zostanie symbolicznie przeniesione w nowoczesność.
Złomowanie USS Enterprise to także swoisty poligon dla US Navy – pierwsze tego rodzaju przedsięwzięcie na taką skalę w historii amerykańskiej marynarki wojennej. Doświadczenia zdobyte podczas tej operacji mają posłużyć jako wzór dla planowanego wycofywania kolejnych jednostek typu Nimitz.
Zmierzch legendy, która inspirowała pokolenia
Okręt, którego nazwa inspirowała hollywoodzkie produkcje i którym przez dekady straszono przeciwników, przechodzi do historii nie z hukiem działa, lecz z godnością należną jednostce tej klasy. Demontaż nie oznacza zapomnienia – wręcz przeciwnie. USS Enterprise na trwałe wpisał się w tożsamość amerykańskiej floty wojennej i pozostaje punktem odniesienia dla każdej kolejnej generacji lotniskowców o napędzie atomowym.
Tak kończy się pewna epoka – nie tylko w historii techniki wojskowej, lecz także w szerszym sensie strategicznym. To koniec legendy, która przez ponad pół wieku uosabiała projektowaną globalnie siłę. Ale dziedzictwo lotniskowca Enterprise nie zniknie – będzie trwać, wpisane w stal nowych pokładów i pamięć morskiej historii.
Autor: Mariusz Dasiewicz
Powiązane wpisy
Wojenna z kolejnym kontraktem na Ratownika
PGZ Stocznia Wojenna podpisała z James Fisher and Sons PLC (JFD) umowę na dostawę i integrację zaawansowanego systemu nurkowania saturacyjnego i ratownictwa okrętów podwodnych dla budowanego okrętu ratowniczego pk. Ratownik.
W artykule
Umowa PGZ Stoczni Wojennej z JFD
Kontrakt obejmuje dostawę i integrację klasyfikowanego kompleksu komór hiperbarycznych wraz z systemem podtrzymywania życia. Ratownik zostanie w pełni dostosowany do współpracy z NATO Submarine Rescue System (NSRS) – rozwiązania zarządzanego przez JFD od 2015 roku w imieniu marynarek wojennych Wielkiej Brytanii, Francji i Norwegii.
Fot. JFD Brytyjska firma przygotowała w 2019 roku studium przedprojektowe oraz ocenę wykonalności integracji systemu. W trakcie budowy wykorzysta doświadczenie zdobyte przy realizacji systemów nurkowania saturacyjnego stosowanych przez państwa NATO.
Rola JFD i PGZ Stoczni Wojennej
Rob Hales, szef działu obronnego James Fisher, podkreślił, że współpraca z polską stocznią umożliwi połączenie jej kompetencji w budowie okrętów z wiedzą JFD w zakresie ratownictwa podwodnego i systemów hiperbarycznych. Jego zdaniem projekt wzmocni polskie możliwości operacyjne, w tym ochronę infrastruktury podmorskiej.
Prezes PGZ Stoczni Wojennej, Marcin Ryngwelski, zwrócił uwagę, że Ratownik zapewni Marynarce Wojennej RP zdolności niezbędne do prowadzenia działań ratowniczych na Bałtyku oraz zabezpieczania instalacji podwodnych. Podkreślił również znaczenie współpracy z JFD dla zachowania interoperacyjności zgodnej ze standardami NATO.
Wiceprezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Jan Grabowski, wskazał, że podpisanie kontraktu dotyczy systemu o fundamentalnym znaczeniu dla bezpieczeństwa załóg i prowadzenia operacji na morzu.
Ratownik – polskie zdolności ratownictwa podwodnego i znaczenie umowy
Okręt będzie jedną z największych jednostek w historii polskiego ratownictwa morskiego. Przy długości 96 metrów i wyporności 6500 ton zapewni możliwość ratowania załóg okrętów podwodnych oraz prowadzenia działań związanych z ochroną podmorskiej infrastruktury energetycznej.
Przekazanie okrętu Marynarce Wojennej RP przewidziane jest na koniec 2029 roku.
Integracja systemu JFD stanowi kolejny etap rozbudowy krajowego potencjału w zakresie działań na dużych głębokościach. Zapewni to prowadzenie operacji ratowniczych zgodnych ze standardami sojuszniczymi oraz zwiększy bezpieczeństwo przyszłych okrętów podwodnych i infrastruktury podmorskiej, która ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania naszego państwa.
Zródło: PGZ Stocznia Wojenna
