Newsletter Subscribe
Enter your email address below and subscribe to our newsletter

Hiszpański koncern stoczniowy Navantia rozpoczął w tym tygodniu testy zakładowe drugiego okrętu podwodnego nowej generacji budowanego dla Armada Española. Okręt S-82 Narciso Monturiol, druga jednostka typu S-80, osiągnął kolejny etap budowy, jakim jest uruchomienie systemu zasilania.
W artykule
Tzw. „power up” to pierwszy test funkcjonalny obejmujący aktywację głównej oraz awaryjnej sieci dystrybucji energii elektrycznej. Jego pomyślna realizacja umożliwia stopniowe uruchamianie kolejnych systemów pokładowych. Jest to kluczowy element planu zarządzania bezpieczeństwem w programie S-80, mającego na celu minimalizację ryzyka na etapie budowy i testów.
Warto podkreślić, że przed rozpoczęciem testów zakładowych każde urządzenie pokładowe przeszło próby na stanowisku testowym producenta. Na tym etapie zweryfikowano jego parametry zgodnie z wymaganiami zamówienia. Następnie, w ramach testów portowych (Harbour Acceptance Tests – HAT), urządzenia zostały zamontowane na okręcie, podłączone do jego systemów i ponownie sprawdzone pod kątem funkcjonalnym. Obejmowało to nie tylko podstawową weryfikację poprawności pracy, ale również sprawdzenie alarmów, zabezpieczeń oraz ich współdziałania z innymi systemami okrętu.
Równolegle z uruchomieniem systemu zasilania rozpoczęto pierwsze testy zakładowe FAT, będące częścią szeroko zakrojonego programu prób obejmującego ponad 1500 różnych weryfikacji. Obejmują one zarówno testy odbiorcze, jak i próby producenta, których celem jest optymalizacja funkcjonalności okrętu przed jego wodowaniem, zaplanowanym na lato tego roku.
Warto również dodać, że przed rozpoczęciem prób zakładowych każde urządzenie pokładowe przeszło testy na stanowisku producenta, gdzie zweryfikowano ich parametry zgodnie z wymaganiami zamówienia. Następnie, w ramach testów portowych (Harbour Acceptance Tests – HAT), urządzenia zostały zamontowane na okręcie, podłączone do jego systemów i ponownie sprawdzone pod kątem funkcjonalnym. Obejmowało to zarówno podstawową weryfikację poprawności pracy, jak i sprawdzenie alarmów, zabezpieczeń oraz współdziałania z innymi systemami pokładowymi.
Program S-80 realizowany jest zgodnie z harmonogramem. Pierwsza jednostka serii, S-81 Isaac Peral, została już wcielona do służby w Armada Española, natomiast S-82 przechodzi intensywną fazę przygotowań do operacyjnego wdrożenia.
Przed rozpoczęciem prób morskich (Sea Acceptance Tests – SAT) urządzenia i systemy pokładowe są testowane pod kątem określonych parametrów obciążenia. W warunkach portowych ich weryfikacja jest możliwa jedynie w ograniczonym zakresie – np. układ napędowy może być sprawdzany na biegu jałowym i przy sterowaniu w obie strony, ale pełne obciążenie jest możliwe dopiero podczas prób morskich. Dopiero SAT pozwolą na pełne obciążenie systemów oraz sprawdzenie ich zdolności operacyjnych w rzeczywistych warunkach eksploatacyjnych.
Okręty typu S-80 to nowoczesne jednostki o długości 80,8 m, średnicy 7,3 m i wyporności podwodnej około 3000 ton. Wyposażone zostały w zaawansowany system walki i zarządzania platformą opracowany przez Navantia Sistemas oraz innowacyjny napęd niezależny od powietrza (BEST-AIP), umożliwiający długotrwałe operowanie w zanurzeniu bez konieczności wynurzania się.
Technologia BEST-AIP, bazująca na ogniwach paliwowych, zapewnia okrętom zdolność generowania energii elektrycznej na dowolnej głębokości, wykorzystując rozwiązania opracowane na potrzeby przemysłu lotniczego. Dzięki temu jednostki S-80 charakteryzują się wysoką skrytością operacyjną, co czyni je jednymi z najnowocześniejszych konwencjonalnych okrętów podwodnych na świecie.
Navantia kontynuuje implementację systemu BEST-AIP na kolejnych jednostkach. Trzeci okręt serii, S-83 Cosme García, będzie pierwszym, który otrzyma ten system już w fazie budowy. Planowane jest również jego wdrożenie na S-84 oraz modernizacja wprowadzająca BEST-AIP na wcześniejszych jednostkach – S-81 i S-82.
Program S-80 wzbudza zainteresowanie marynarek wojennych kilku państw, w tym Polski, Filipin i Kanady. Hiszpańska oferta okrętów podwodnych jest jednym z rozwiązań proponowanych w ramach programu Orka dla Marynarki Wojennej RP. Tym samym projekt S-80 stanowi nie tylko przełomowy etap w rozwoju Armada Española, ale również umacnia pozycję Navantii na międzynarodowym rynku technologii podwodnych.
Warto przypomnieć, że wiceminister Paweł Bejda odbył już wizyty studyjne we Włoszech, Niemczech, Francji i Szwecji, przyglądając się tamtejszym rozwiązaniom dla programu Orka. Teraz przyszedł czas na zapoznanie się z ofertą hiszpańską i południowokoreańską, co może mieć istotne znaczenie dla przyszłego kształtu polskich sił podwodnych.
Autor: Mariusz Dasiewicz


26 listopada brazylijska Marinha do Brasil osiągnęła kolejny etap długofalowej przebudowy swoich zdolności podwodnych. Uroczystość w Itaguaí tego dnia połączyła dwa wydarzenia: wodowanie czwartego okrętu podwodnego z rodziny Scorpène – S43 Almirante Karam – oraz wcielenie do służby S42 Tonelero.
W artykule
Almirante Karam jest pierwszym okrętem całkowicie zbudowanym w Brazylii. Jednostka stanowi rozwinięcie rodziny Scorpène i wyróżnia się kadłubem dłuższym o około pięć metrów względem wariantu bazowego. Jej budowa potwierdza, że brazylijski przemysł potrafi samodzielnie prowadzić produkcję zaawansowanych okrętów podwodnych, od formowania blach, przez skomplikowane prace spawalnicze, po integrację systemów pokładowych.
Ale aby takie prace można było wykonywać w tych zakładach stoczniowych, niezbędnym było stworzenie pełnego zaplecza technicznego oraz kompetencyjnego. Tu właśnie pojawia się PROSUB – brazylijski program budowy sił podwodnych, rozwijany od 2008 roku we współpracy z francuskim koncernem stoczniowym Naval Group. To przedsięwzięcie ukształtowało całą infrastrukturę niezbędną do projektowania, budowy i obsługi nowoczesnych okrętów podwodnych.
W jego ramach powstała stocznia, baza dla jednostek podwodnych oraz zakład produkcyjny, który wraz z programem szkoleniowym stworzył dla Brazylii kompletny łańcuch kompetencji technologicznych. Ponad 250 specjalistów przeszło szkolenia we Francji, obejmujące spawalnictwo, obróbkę kadłubów, instalacje rurociągów oraz elektrykę okrętową. Dziś ICN w Itaguaí dysponuje zapleczem pozwalającym na samodzielne prowadzenie produkcji, integracji oraz prób systemowych, co czyni ten ośrodek jednym z najważniejszych punktów rozwoju przemysłu okrętowego w regionie.
Rozbudowana infrastruktura w stanie Rio de Janeiro pełni funkcję centrum kompetencyjnego brazylijskiej marynarki. Jednocześnie stanowi zaplecze dla kluczowego projektu strategicznego – budowy pierwszego w historii Brazylii okrętu podwodnego o napędzie jądrowym, SN-10 Álvaro Alberto.
Po raz pierwszy w Brazylii przeprowadzono dwie uroczystości związane z programem PROSUB jednego dnia, co dobrze pokazuje skalę przedsięwzięcia i tempo prac w Itaguaí.
Prace nad SN-10 postępują wolniej, niż pierwotnie zakładano. Jednostka ma zostać zwodowana w 2034 roku – dekadę później niż planowano. Opóźnienia wynikają przede wszystkim z presji budżetowej i ograniczeń systemowych, które towarzyszą budowie infrastruktury do obsługi napędu jądrowego i docelowego opanowania cyklu paliwowego.
Niezależnie od wyzwań projekt SN-10 pozostaje dla Brasílii kluczowy. Okręt ma stać się filarem odstraszania strategicznego, wzmacniając autonomię państwa w obszarze bezpieczeństwa morskiego oraz kontroli akwenów o znaczeniu gospodarczym.
Okręty typu Riachuelo stanowią rozwinięcie konstrukcji Scorpène i zostały zaprojektowane jako nowoczesne jednostki zdolne do długotrwałego działania w wodach o rozbudowanej linii brzegowej. Dysponują załogą liczącą łącznie 42 marynarzy, wypornością podwodną 2000 ton, długością około 72 metrów i operacyjnym zanurzeniem do 300 metrów. Autonomiczność 70 dni pozwala na patrolowanie rozległej ZEE Brazylii oraz osłonę infrastruktury naftowej.
Uzbrojenie okrętów obejmuje ciężkie torpedy F21 oraz pociski przeciwokrętowe Exocet SM39 Block 2 Mod 2. Na wyposażeniu znajdują się sonary Thales TSM 2233 Eledone oraz flankowe TSM 2253, połączone w systemie S-Cube. Zapas uzbrojenia wynosi 18 sztuk. Naval Group dostarczyła zintegrowany system walki SUBTICS oraz wyrzutnie środków zakłócających torped Canto. Okręt wyposażono w peryskop ataku Safran Series 20 i komplet sonarów Thales tworzących system S-Cube, dzięki czemu jednostka zachowuje pełną świadomość sytuacyjną podczas działań podwodnych.
Wodowanie Almirante Karam pozwala tym samym na rozpoczęcie prób portowych, później morskich, co w połączeniu z wejściem do służby S42 Tonelero wzmacnia potencjał brazylijskiej floty w sposób wymierny. Modernizacja sił podwodnych wpisuje się też w szerszą transformację Marinha do Brasil, która konsekwentnie odbudowuje swoje zdolności morskie.
PROSUB zapewnia przewagę nie tylko w wymiarze taktycznym, lecz także przemysłowym. Brazylia przechodzi od roli odbiorcy technologii do państwa zdolnego do samodzielnej budowy i utrzymania okrętów podwodnych w całym cyklu życia.