Zawieszenie broni na Morzu Czarnym. Jest porozumienie

Biały Dom ogłosił porozumienie między Rosją a Ukrainą w sprawie 30-dniowego zawieszenia broni na Morzu Czarnym. Ustalenia obejmują zakaz ataków na infrastrukturę energetyczną i mają zapewnić bezpieczeństwo żeglugi cywilnej. Porozumienie – choć przełomowe – nie zostało w pełni potwierdzone przez zainteresowane strony i jest ściśle powiązane z żądaniami Kremla dotyczącymi zniesienia sankcji.

Przełomowe porozumienie w Rijadzie

Po trzech dniach rozmów technicznych z udziałem delegacji Rosji i Ukrainy w Rijadzie, administracja prezydenta Donalda Trumpa ogłosiła zawarcie porozumienia mającego ograniczyć eskalację w rejonie Morza Czarnego. Strony uzgodniły konieczność zagwarantowania swobodnej żeglugi oraz niedopuszczania do wykorzystywania jednostek handlowych w celach wojskowych – poinformował Biały Dom. Dodatkowo rozpoczęto pracę nad wdrożeniem mechanizmów ograniczających uderzenia na infrastrukturę krytyczną – zarówno po stronie ukraińskiej, jak i rosyjskiej.

Jak przekazały zachodnie media, zawieszenie broni obowiązuje od 18 marca i ma trwać miesiąc. Obejmuje ono między innymi rafinerie, gazociągi, ropociągi, stacje pomp, elektrownie, sieci przesyłowe, zapory wodne oraz obiekty jądrowe. W przypadku złamania warunków przez którąkolwiek ze stron, druga zyskuje prawo do uznania porozumienia za niewiążące.

Gra o sankcje i warunki Kremla

Amerykańska administracja zadeklarowała również wsparcie dla przywrócenia Rosji dostępu do światowych rynków produktów rolnych i nawozów. Wśród zapowiadanych środków znalazły się działania mające na celu obniżenie kosztów ubezpieczeń transportu morskiego, poprawę dostępności portów oraz usprawnienie systemów płatniczych dla rosyjskiego handlu. Moskwa jasno dała do zrozumienia, że warunkiem przestrzegania zawieszenia broni jest realizacja tych ustępstw.

W mediach społecznościowych pojawiły się doniesienia sugerujące, że rozmowy w Rijadzie doprowadziły nie tylko do zawarcia rozejmu, lecz także do uzgodnień dotyczących dalszego ograniczania ryzyka w sektorze energetycznym i morskim. Część z tych informacji opiera się jednak na nieoficjalnych źródłach i przeciekach, przez co traktowana jest z dużą ostrożnością, również przez stronę amerykańską.

Trump chce pokazać skuteczność

Na uwagę zasługuje osobiste zaangażowanie prezydenta Donalda Trumpa. To właśnie po rozmowach telefonicznych z Wołodymyrem Zełenskim i Władimirem Putinem, do których doszło 19 marca, osiągnięto ramowe ustalenia co do warunków zawieszenia broni. Komentatorzy zauważają, że Trump – krytykowany za opieszałość w polityce zagranicznej – konsekwentnie stara się teraz realizować swoje wcześniejsze obietnice wyborcze dotyczące przywrócenia stabilności w newralgicznych regionach świata. Dla jego administracji to również okazja do podkreślenia roli USA jako głównego mediatora w konflikcie, który wciąż stanowi zagrożenie dla europejskiego bezpieczeństwa.

Według doniesień, prezydent Zełenski miał wyrazić gotowość do przestrzegania częściowego zawieszenia broni, choć zastrzegł, że Ukraina oczekuje trwałych gwarancji międzynarodowych. Podczas konferencji prasowej zaznaczył jednak, że nie ma zaufania do rosyjskich intencji.

Nie ma zaufania do Rosjan, ale wierzę, że zachowamy konstruktywne podejście i zrealizujemy ustalenia, które zapadły w trakcie rozmów technicznych między Ukrainą a Stanami Zjednoczonymi.

Rosja z kolei wiąże dalsze kroki z faktycznym zniesieniem ograniczeń gospodarczych, przede wszystkim tych uderzających w sektor logistyczny, bankowy i rolniczy. Dla wielu obserwatorów to powrót do dobrze znanej strategii wykorzystywania presji ekonomicznej jako narzędzia politycznego szantażu.

Kruche porozumienie i ryzyko odwrotu

Choć osiągnięte ustalenia stanowią realną szansę na ograniczenie napięć wokół Morza Czarnego oraz poprawę bezpieczeństwa infrastruktury energetycznej, ich charakter pozostaje tymczasowy i warunkowy. Nie mamy do czynienia z formalnym układem pokojowym, lecz raczej z czasowym protokołem rozbieżnych interesów, którego trwałość uzależniona jest od dalszych ustępstw Zachodu wobec Rosji. Najbliższe tygodnie pokażą, czy ten kruchy konsensus przetrwa próbę czasu, czy też stanie się kolejnym epizodem dyplomatycznej gry, prowadzonej na warunkach narzucanych przez Kreml.

Autor: Mariusz Dasiewicz

• Rosja próbuje sprzedać za granicą zboże skradzione w Ukrainie
• Wzrost Eksportu Zboża z Ukrainy przez Morze Czarne
• Morze Czarne: Dlaczego NATO jest bezradne?