Odpowiedź MRiPS na interpelację Posła Kacpra Płażyńskiego

Komentarz Portalu Stoczniowego: o ile odpowiedź MF była merytoryczna to niestety nie można tego powiedzieć o stanowisku MRiPS. MRiPS formalnie odpowiada, jednak merytorycznej odpowiedzi na pytania zadane przez posła Kacpra Płażyńskiego niestety nie ma.

Szanowna Pani Marszałek

W związku z interpelacją Pana Posła Kacpra Płażyńskiego nr 14078, w części będącej we właściwości Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Sytuację osób zatrudnionych na pokładach statków na morzu/członków załóg statków m.in. poprzez wskazanie państwa właściwego dla nich w zakresie zabezpieczenia społecznego regulują unijne rozporządzenia nr 883/204 i 987/2009 oraz dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym.

Rozporządzenie nr 883/2004 określa zasady ustalania ustawodawstwa właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego dla osób normalnie wykonujących pracę najemną lub pracę na własny rachunek na pokładach statków pod banderą państw członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii.

Zgodnie z art. 11 ust. 4 rozporządzenia nr 883/2004, osoby te podlegają systemowi zabezpieczenia społecznego w państwie, pod którego banderą pływa statek. Jednakże, osoby zatrudnione na pokładzie statku pod banderą państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii, które otrzymują wynagrodzenie za taką pracę od przedsiębiorstwa, którego siedziba zlokalizowana jest w innym państwie członkowskim, podlegają systemowi ubezpieczeń w państwie siedziby przedsiębiorstwa, o ile zamieszkują terytorium tego państwa. Dla celów stosowania powyższych rozwiązań, przedsiębiorstwo, które wypłaca wynagrodzenie uważane jest za pracodawcę. W ściśle określonych przypadkach, unijne przepisy o koordynacji mają zastosowanie także do osób zatrudnionych na pokładach statków pod banderą państw trzecich. W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (wyrok w sprawie C-631/17SF vs. Inspecteur van de Belastingdienst), obywatele UE, zamieszkali na terytorium UE i wykonujący pracę na rzecz pracodawcy unijnego na pokładzie statku pod banderą państwa trzeciego podlegają systemowi ubezpieczenia społecznego w państwie swojego zamieszkania na podstawie art. 11 ust. 3 lit. e) rozporządzenia nr 883/2004.

W odniesieniu do osób, do których mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, należy również zauważyć, że zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 883/2004, zainteresowany może przystąpić do systemu ubezpieczeń dobrowolnych państwa członkowskiego, nawet jeżeli z obowiązku podlega ustawodawstwu innego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że na pewnym etapie swej pracy zawodowej podlegał ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego oraz jeżeli takie nakładanie się ubezpieczeń jest w sposób wyraźny lub domyślny dozwolone na podstawie ustawodawstwa pierwszego państwa.

Odnosząc się do podlegania marynarzy ubezpieczeniom społecznym w Polsce uprzejmie informuję, że zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, z późn. zm.) obowiązek ubezpieczenia społecznego wiąże się z określonym rodzajem aktywności zawodowej, m.in. pracowników, wykonawców umów zlecenia, osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Ustawa o systemie ubezpieczeń nie wyróżnia natomiast określonych grup zawodowych.

Zgodnie z art. 6 powołanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia, osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, w tym gospodarczą.

W związku z powyższym, pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę podlega na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Osoba ubezpieczona jako pracownik podlega również obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych będących pracownikami stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Natomiast osobom, które nie spełniają warunków do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje, na podstawie art. 7 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi na zasadach dobrowolności. Przepis ten odnosi się do osób, które:

– mieszkają w Polsce,

– nie mieszkają w Polsce ale w okresie wcześniejszym były objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi w Polsce, albo

– nie mieszkają w Polsce, ale mają do tych osób zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych podlegających dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

z up. Ministra Rodziny i Polityki Społecznej

Stanisław Szwed
Sekretarz Stanu

Źródło: sejm.gov.pl