Irański drobnicowiec Elyana objęty sankcjami przechodzi przez Kanał Sueski

Drobnicowiec Elyana, powiązany z irańskim państwowym armatorem IRISL i objęty sankcjami Stanów Zjednoczonych, przeszedł 3 maja przez Kanał Sueski. Choć oficjalnie zmierza do Bengazi w Libii, specyfika trasy oraz możliwość przewożenia ładunku o potencjalnym przeznaczeniu wojskowym budzą poważne wątpliwości w kontekście wcześniejszej działalności jednostki.

Irański drobnicowiec Elyana zmierza do Bengazi – trasa budzi kontrowersje

Drobnicowiec (general cargo) Elyana o numerze IMO: 9165827, długości 168,46 metra i szerokości 26 metrów, pływający pod banderą Islamskiej Republiki Iranu, został zaobserwowany podczas przejścia przez Kanał Sueski 3 maja. Jednostka należy do armatora IRISL, objętego sankcjami przez Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych, i porusza się z prędkością około 8–9 węzłów w kierunku portu Bengazi w Libii.

Wyposażony w pokładowe dźwigi ładunkowe, Elyana przystosowany jest do samodzielnych operacji przeładunkowych w portach o ograniczonym zapleczu infrastrukturalnym. Tego rodzaju zdolności były już wcześniej wykorzystywane – między innymi w rejonach Jemenu kontrolowanych przez rebeliantów Huti oraz w syryjskiej Latakii, będącej jednym z głównych punktów przeładunkowych irańskich dostaw wojskowych dla Hezbollahu i sił lojalnych wobec reżimu Baszara al-Asada.

Trasa żeglugowa jednostki Elyana rozpoczęła się 18 kwietnia w porcie Bandar Abbas. Jedynym portem pośrednim, do którego zawinęła, był Jebel Ali w Zjednoczonych Emiratach Arabskich – opuściła go 22 kwietnia. Brak kolejnych zawinięć do portów oraz nietypowy czas przejścia mogą wskazywać na operację o charakterze niestandardowym. W czerwcu 2024 roku jednostka dostarczyła ładunek z Iranu do Latakii – portu znanego jako główny kanał logistyczny irańskich dostaw uzbrojenia dla Hezbollahu oraz sił syryjskich.

Z uwagi na powiązania armatora z irańskim przemysłem zbrojeniowym oraz specyfikę przebiegu trasy, pojawiają się uzasadnione wątpliwości co do charakteru przewożonego ładunku – nie można wykluczyć, że na pokładzie jednostki znajduje się broń lub sprzęt mogący mieć zastosowanie militarne.

Potencjał do operacji na wodach objętych sankcjami

Elyana, jako jednostka wyposażona w dźwigi burtowe, ma możliwość przeładunku bez potrzeby zawijania do rozwiniętych portów handlowych. Oznacza to zdolność do operowania w rejonach objętych embargiem – między innymi u wybrzeży Jemenu – z pominięciem monitorowanych terminali Hodeida i Ras Isa.

Mimo że obecnie Elyana deklaruje kurs na Bengazi, miejsce docelowe może ulec zmianie, szczególnie jeśli jednostka zamierza dokonać rozładunku poza oficjalnym rejestrem. Rejon ten, kontrolowany przez siły generała Haftara, od lat znajduje się poza pełną kontrolą międzynarodową, co sprzyja działaniom nierejestrowanym i przemytowym.

Reakcja Stanów Zjednoczonych

30 kwietnia amerykański sekretarz obrony Pete Hegseth, w ostrym komunikacie zamieszczonym na platformie X, przestrzegł Teheran przed dalszym wspieraniem rebeliantów Huti: „Widzimy wasze ŚMIERTELNE wsparcie dla Huti. Wiemy dokładnie, co robicie”. O eskalacji działań Iranu na Morzu Czerwonym oraz o rosnącej liczbie ataków z wykorzystaniem dronów i rakiet, informowaliśmy wcześniej na łamach naszego portalu, wskazując na narastające ryzyko dla żeglugi komercyjnej i regionalnej równowagi sił.

Autor: Mariusz Dasiewicz

• Drobnicowiec Amanos: niepokojące manewry na Morzu Czarnym
• Piractwo morskie w Rogu Afryki – czy to powrót zagrożenia?
• Piractwo i rozbój na morzu – aspekty prawne