Siły morskie Iranu demonstrują gotowość bojową w Zatoce Omańskiej

26 lutego, Siły Morskie Islamskiej Republiki Iranu (Nedaja, Niru-ye Daryâ’i-ye Artesh-e Jomhuri-ye Eslâmi-ye Irân), w ramach zakończenia morskiej fazy ćwiczeń Zulfiqar 1403 przeprowadziły pokaz swojej floty. Zgrupowanie liczące kilkanaście okrętów wojennych operowało u wybrzeży południowoirańskiego miasta portowego Bandar Abbas, demonstrując zdolności bojowe i logistyczne sił morskich Iranu. Wydarzenie to zbiegło się w czasie z narastającymi napięciami wokół amerykańskich zapowiedzi wzmożonych kontroli tankowców podejrzewanych o transport irańskiej ropy objętej sankcjami.

Na początku roku Marynarka Wojenna Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC, Nedsa) zapowiadała, że 27 stycznia zorganizuje „największy w historii pokaz siły swojej floty”. Ostatecznie do tego nie doszło. Zamiast tego, to Siły Morskie Islamskiej Republiki Iranu – Nedaja – wysłały swoje okręty na wody Zatoki Omańskiej, sygnalizując gotowość operacyjną i podkreślając swoją rolę jako głównych sił morskich tego kraju.

Obie formacje pełnią odrębne funkcje w strategii morskiej Iranu. Nedaja to klasyczna marynarka wojenna, operująca na pełnym morzu i dalekich akwenach, takich jak Ocean Indyjski, Morze Czerwone czy Zatoka Adeńska. Dysponuje fregatami, korwetami, okrętami podwodnymi oraz jednostkami logistycznymi, co pozwala jej na długodystansowe misje i zabezpieczanie strategicznych szlaków żeglugowych. W jej skład wchodzą również miniaturowe okręty podwodne typu Ghadir.

Z kolei Nedsa, czyli marynarka Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, działa głównie w rejonach przybrzeżnych, koncentrując się na Zatoce Perskiej i Cieśninie Ormuz. Jej flota składa się przede wszystkim z szybkich kutrów rakietowych, łodzi szturmowych i dronów morskich, które są wykorzystywane do operacji asymetrycznych, przechwytywania jednostek i nękania sił przeciwnika.

Strategia NEDSA opiera się na kontroli ruchu morskiego w regionie, umożliwiając utrudnianie swobodnej żeglugi jednostek przeciwnika oraz wywieranie presji na ruch morski w kluczowych szlakach komunikacyjnych.

Okręty wojenne Iranu

Chociaż Nedaja nie opublikowała oficjalnej listy uczestniczących okrętów, analiza dostępnych materiałów pozwala zidentyfikować część z nich. Na czele ugrupowania znalazły się fregaty typu Alvand i Moudge – IRINS Alvand (F71) i IRINS Jamaran (F76) – wspierane przez patrolowiec IRINS Bayandor (82) typu Bayandor. W skład zespołu weszły także dwa okręty podwodne: IRINS Fateh (920) oraz niezidentyfikowana jednostka typu Ghadir.

Widoczna była także obecność szybkich kutrów rakietowych typu Kaman i Sina – IRINS Neyzeh (P231) i IRINS Zereh(P235) – co sugeruje nacisk na asymetryczne działania w obronie wód przybrzeżnych. Co ciekawe, w oddzielnym materiale wideo uchwycono odpalenie pocisku przeciwokrętowego Nasr z patrolowca IRINS Tiran (P232), jednostki typu Kaivan, pierwotnie zwodowanej w 1957 roku w amerykańskiej stoczni USCG Curtis Bay.

Zespół uzupełniały jednostki wsparcia: okręt zaopatrzeniowy IRINS Sirjan (K472) oraz niezidentyfikowana jednostka typu Delvar, a także okręt wsparcia logistycznego IRINS Bahregan (A1406) typu Hendijan. Największa jednostka floty, IRINS Makran (K441), nie uczestniczyła bezpośrednio w przeglądzie, lecz była widoczna w tle.

Aktywność flotylli i irańska strategia morska

Irańska marynarka wojenna od lat utrzymuje wysoką aktywność operacyjną swoich flotylli dalekomorskich, mimo ograniczeń wynikających z przestarzałego wyposażenia i międzynarodowych sankcji. Wiadomo, że 100. Flotylla Nedaja, składająca się z IRINS Bushehr (K422) i IRINS Lavan (L514), w tym czasie realizowała zimowy rejs szkoleniowy, podczas którego na pokładach obu jednostek znajdowało się 220 kadetów marynarki wojennej.

Warto zwrócić uwagę na działania 99. Flotylli Marynarki Wojennej Iranu, dowodzonej przez fregatę IRINS Dena (F75), która przez długi czas operowała na Morzu Czerwonym. Teheran nie wydał dotąd oficjalnych komunikatów na temat jej powrotu, co może sugerować zmianę w strategii informacyjnej marynarki wojennej.

Ciekawym punktem odniesienia jest fakt, że 24 lutego IRINS Dena została zauważona w malezyjskim porcie Klang. Jej obecność w tym rejonie może wskazywać na nową misję lub zmianę priorytetów operacyjnych Iranu na wodach międzynarodowych.

Kontradmirał Shahram Irani ujawnił w lutym, że na Oceanie Indyjskim operują jeszcze dwie inne flotylle, których rozmieszczenia nie ujawniono. Utrzymanie tak szerokiej obecności na wodach otwartych stanowi dla Iranu wyzwanie, szczególnie w zakresie logistyki i utrzymania sprawności technicznej jednostek.

Wspólne ćwiczenia Iranu z Rosją i Chinami

Tradycyjnie w marcu Iran przeprowadza wspólne manewry Pasa Bezpieczeństwa Morskiego z marynarkami wojennymi Rosji i Chin. Rosyjskie jednostki, które najprawdopodobniej wezmą w nich udział, są już aktywne na Oceanie Indyjskim – 3 marca rosyjskie korwety rakietowe projektu 20380, Aldar Cydenżapow (339) i Riezkij (343), wspierane przez średniej wielkości tankowiec typu Dubna Pieczenga o wyporności 6022 ton, przeprowadziły ćwiczenia ogniowe na wodach wschodniego Oceanu Indyjskiego.

Aktywność marynarki wojennej Iranu oraz rosnąca współpraca z Rosją i Chinami to sygnał, że Teheran konsekwentnie rozbudowuje swoje zdolności morskie i umacnia swoje sojusze. Wobec rosnących napięć w rejonie Zatoki Perskiej i Morza Czerwonego irańska strategia morska koncentruje się na demonstracji obecności, kontroli szlaków żeglugowych i odstraszaniu potencjalnych przeciwników.

Źródło: The Maritime Executive/MD

• Irańskie statki szpiegowskie kontrolowane przez IRGC na Morzu Czerwonym
• Irańska marynarka wojenna odparła atak piratów na irański tankowiec
• Zakończenie manewrów Rosji, Chin i Iranu na Morzu Arabskim
• Wspólne manewry Chin, Rosji i Iranu w Zatoce Omańskiej