„Taktyka napędzana wiatrem” – oświadczenia od Autora oraz informacja PGE Baltica

Szanowni Państwo,

Z przykrością informuję, że w artykule zamieszczonym na Portal Stoczniowy dnia 21 listopada br. pojawiły się nieuprawnione tezy, odbiegające od stanu faktycznego co wynikało ze skupienia się na aktualnie procedowanej ustawie z pominięciem ustaw powiązanych.

W rzeczywistości, w procesie uzgodnień międzyresortowych, Ministerstwo Obrony Narodowej  zarówno zdefiniowało problemy dla systemu obronności wynikające z instalacji morskich farm wiatrowych, jak też zaproponowało stosowne zapisy zabezpieczające interes sił zbrojnych w ustawach powiązanych.

Z poważaniem,

Mirosław Ogrodniczuk

 „Taktyka napędzana wiatrem” – informacja PGE Baltica

PGE Baltica jako inwestor w farmy wiatrowe na Bałtyku, informuje , że zarówno obowiązujące, jak i planowane przepisy, określają szereg wymagań w zakresie bezpieczeństwa, jakie muszą spełnić planowane projekty morskich farm wiatrowych.

Budowa farm wiatrowych w polskiej części Bałtyku przyniesie korzyści w wymiarach: ekonomicznym, środowiskowym, społecznym oraz dla bezpieczeństwa energetycznego.  To też szansa rozwijania przedsiębiorczości oraz tworzenia nowych miejsc pracy, również w branży  stoczniowej. Obecnie większość polskich firm z branży offshore zajmuje się tylko eksportem, a skala ich działalności mogłaby być zdecydowanie większa, gdyby powstał rynek krajowy.  Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce będzie oznaczał konieczność kształcenia specjalistycznych kadr z wielu dziedzin, nie tylko technicznych, co może otworzyć nowe perspektywy dla współpracy biznesu i świata nauki w zakresie projektów badawczych i edukacyjnych.

Konsultacje publiczne i międzyresortowe projektu ustawy

Odnosząc się  bezpośrednio do treści artykułu w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych podlegał konsultacjom publicznym oraz dwukrotnie, uzgodnieniom międzyresortowym, w ramach których zarówno Ministerstwo Obrony Narodowej, jak i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgłosiły swoje uwagi, których treść jest publicznie dostępna pod adresami:

• https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12335455/12697603/12697606/dokument458155.DOC,https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12329105/12656003/12656006/dokument439229.doc,
• oraz https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12329105/12656003/12656006/dokument439391.doc.

Uwagi te odnoszą się do wymagań w zakresie bezpieczeństwa morskiego, obronności państwa oraz ochrony granicy państwowej na morzu.

Uwagi te zostały w dużej mierze uwzględnione w projekcie ustawy, co znalazło odzwierciedlenie w treści art. 99 (projekt ustawy w brzmieniu z dnia 8 października 2020 r. jest publicznie dostępny pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12335455/12697645/dokument469657.docx). Przepis ten wprowadza zmiany w ustawie z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2020 r. poz. 680) polegające na dodaniu osobnego rozdziału 5a (artykułów 113a-113f), poświęconego wyłącznie kwestii bezpieczeństwa eksploatacji morskich farm wiatrowych.  Przepisy te nakładają na morskie farmy wiatrowe obowiązek spełnienia szeregu wymagań w zakresie bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa żeglugi, ochrony środowiska morskiego, ochrony granicy państwowej na morzu oraz obronności państwa.

Obowiązki inwestorów w offshore

Projektowane przepisy nakładają na inwestora w morskie farmy wiatrowe obowiązek sporządzenia na własny koszt szeregu ekspertyz, definiujących sposoby i środki kompensacji negatywnego wpływu morskiej farmy wiatrowej m.in. na bezpieczeństwo żeglugi i systemy obronności państwa, w tym system zobrazowania radiolokacyjnego, obserwacji technicznej, morskiej łączności radiowej oraz system kontroli służb ruchu lotniczego Sił Zbrojnych RP, a także system zobrazowania radiolokacyjnego, obserwacji technicznej i morskiej łączności radiowej Straży Granicznej.

Zakres ekspertyz dot. obronności i bezpieczeństwa państwa ma być ustalany w drodze rozporządzenia przez Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych (art. 113c ust. 7 zmienianej ustawy o bezpieczeństwie morskim). Po ich sporządzeniu ekspertyzy podlegać mają zatwierdzeniu przez Ministra Obrony Narodowej (w zakresie obronności państwa) oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (w zakresie ochrony granicy państwowej na morzu), co stanowi dodatkową gwarancję braku negatywnego wpływu morskich farm wiatrowych na obronność państwa oraz ochronę granicy państwowej na morzu. Zatwierdzenie przedstawionych ekspertyz jest bowiem wymogiem koniecznym do uzyskania pozwolenia na budowę dla morskiej farmy wiatrowej (art. 113c ust. 3). Jak wskazano wyżej, ekspertyzy te określać będą sposoby i środki podjęte w celu minimalizacji negatywnego wpływu morskich farm wiatrowych (art. 113c ust. 1 i 2).

Dodatkowo, w przypadku gdy z ekspertyzy dotyczącej obronności lub bezpieczeństwa państwa (w tym ochrony granicy na morzu) wynika konieczność instalacji urządzeń niezbędnych dla realizacji zadań jednostek podległych MON lub MSWiA, inwestor ma obowiązek bezpłatnego udostępniania elementów farmy lub urządzeń służących do wyprowadzenia mocy na potrzebę właściwych jednostek podległych MON lub MSWiA (art. 113d ust. 3).

Co więcej, w projektowanym art. 113d ust. 1 zmienianej ustawy o bezpieczeństwie morskim, przewidziane zostało prawo właściwego dyrektora urzędu morskiego do wydania nakazu wstrzymania działania morskiej farmy wiatrowej ze względu na kwestie bezpieczeństwa lub obronności państwa.

Tematyka bezpieczeństwa i obronności są bardzo szeroko zaadresowane w omawianej ustawie i nie jest prawdą, jakoby art. 80 (a właściwie art. 82 w aktualnej, publicznie dostępnej wersji projektu) był jedynym przepisem regulującym to zagadnienie. Warto też zaznaczyć, że przepis ten odnosi się raczej do warunków budowlanych, a nie do bezpieczeństwa w rozumieniu obronności.

Podsumowując:

Warto jednoznacznie podkreślić, że projekty morskich farm wiatrowych są poddane szerokiej kontroli instytucji państwowych na wszystkich etapach budowy. Poza aspektami opisanymi powyżej, należy zwrócić uwagę i na to, że  budowa morskich farm wiatrowych wymaga uzyskania szeregu decyzji lub zgód instytucji państwowych, które nie są wymagane od wytwórców  innych typów energii:

• Plan Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich, który wyznacza powierzchnię przeznaczoną na morskie farmy wiatrowe (obecny projekt planu wyznacza ok. 7% powierzchni polskich obszarów morskich na te potrzeby) jest zatwierdzany przez Radę Ministrów;
• Wydanie przez ministra właściwego ds. gospodarki morskiej danemu inwestorowi pozwolenia lokalizacyjnego („działki” na morzu) oraz jego zmian;
• przez dyrektora właściwego Urzędu Morskiego pozwolenia na układanie i utrzymywanie kabli w obszarze wód wewnętrznych i morza terytorialnego;
• przez ministra właściwego ds. gospodarki morskiej pozwolenia na układanie i utrzymywanie kabli w obszarze wyłącznej strefy ekonomicznej
• już teraz poprzedzone opiniowaniem przez ministrów właściwych do spraw: energii, gospodarki, klimatu, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, rybołówstwa, środowiska, wewnętrznych oraz Ministra Obrony Narodowej.

• Na gruncie projektowanej ustawy powyższy katalog ma zostać dodatkowo rozszerzony o ministra właściwego do spraw aktywów państwowych oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w przypadku pozwolenia na układania i utrzymywanie kabli na obszarach morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego – także ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
• Projekt robót geologicznych (dokument niezbędny do prowadzenia odwiertów w dnie morskim celem rozpoznania terenu pod fundamenty) jest zatwierdzany przez ministra właściwego ds. środowiska.
• Co więcej, w pozwoleniach lokalizacyjnych wszystkich inwestorów znajdują się zapisy, które dają szerokie uprawnienia MON i innym organom państwowym na etapie budowy i eksploatacji farm (w tym np. dotyczące kwestii radarowych).

Podpis: Mirosław Ogrodniczuk/opracowanie przesłane przez PGE Baltica