Szef ds. pomocy ONZ z wizytą w Moskwie

Szef ONZ ds. pomocy Martin Griffiths przebywa w czwartek i piątek w Moskwie, gdzie rozmawia o ułatwieniu eksportu zboża i innych produktów żywnościowych z ukraińskich portów nad Morzem Czarnym.

Griffiths spotka się z rosyjskimi urzędnikami kilka dni po tym, jak inna wysoka urzędniczka ONZ, Rebecca Grynspan, przeprowadziła w Moskwie „konstruktywne” rozmowy z pierwszym wicepremierem Rosji Andriejem Biełousowem na temat przyspieszenia eksportu rosyjskiego zboża i nawozów.

Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres próbuje wynegocjować coś, co nazywa „umową pakietową” w celu wznowienia eksportu zarówno ukraińskiej żywności, jak i rosyjskiej żywności i nawozów, który został przerwany przez inwazję Rosji na Ukrainę w lutym.

„Sytuacja pozostaje płynna. Sekretarz generalny i dwie główne osoby, którym powierzył pracę nad tą kwestią, Rebecca Grynspan i Martin Griffiths powiedziały – pójdziemy wszędzie tam, gdzie będzie to konieczne, aby popchnąć ten projekt do przodu” – powiedział rzecznik ONZ Stephane Dujarric.

Rosyjskie ministerstwo obrony oświadczyło w czwartek, że statki przewożące zboże mogą opuszczać ukraińskie porty na Morzu Czarnym „korytarzami humanitarnymi”, a Rosja jest gotowa zagwarantować im bezpieczeństwo – podała agencja Interfax.

Wojna Rosji na Ukrainie doprowadziła do światowego kryzysu żywnościowego, w wyniku którego gwałtownie wzrosły ceny zbóż, olejów spożywczych, paliw i nawozów. Rosja i Ukraina odpowiadają za prawie jedną trzecią światowych dostaw pszenicy. Rosja jest również eksporterem nawozów sztucznych, a Ukraina – głównym eksporterem kukurydzy i oleju słonecznikowego.

Od czasu inwazji ukraińskie transporty zboża z portów nad Morzem Czarnym zostały wstrzymane, a ponad 20 milionów ton zboża utknęło w silosach. Moskwa twierdzi, że efekt chłodzący zachodnich sankcji nałożonych na Rosję, zaszkodził jej eksportowi nawozów i zboża.

Ambasador USA przy Organizacji Narodów Zjednoczonych Linda Thomas-Greenfield powiedziała we wtorek, że Stany Zjednoczone są gotowe do udzielenia „listów żelaznych” firmom żeglugowym i ubezpieczeniowym, aby ułatwić eksport rosyjskiego zboża i nawozów.

Powiedziała jednak również: „Rosja jest w stanie wyeksportować swoją ropę naftową, a to jest obłożone sankcjami. Powinna być w stanie wywieźć swoje zboże, które nie jest objęte sankcjami”.

Źródło: Reuters

Mariusz Dasiewicz

SG-301 Generał Józef Haller – polski OPV na Bałtyku

19/11/2025
W dniach 27–28 października Gdańsk był gospodarzem międzynarodowego szczytu Baltic Security Ministerial Meeting, którego tematyka koncentrowała się wokół bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej, zagrożeń hybrydowych oraz systemów antydronowych.
W artykule
Toggle
Choć od gdańskiego szczytu Baltic Security Ministerial Meeting minęło już ponad dwa tygodnie, jednym z najbardziej zapamiętanych momentów pozostaje wizyta ministrów spraw wewnętrznych państw bałtyckich na pokładzie patrolowca SG-301 Generał Józef Haller. Jest to najnowsza jednostka Morskiego Oddziału Straży Granicznej, na której dumnie powiewa polska bandera i która to, nosi imię jednego z najważniejszych dowódców w naszej historii.

To pierwsza tak szeroka prezentacja tej jednostki w ramach wydarzenia międzynarodowego, będąca równocześnie potwierdzeniem wzrostu roli MOSG jako instrumentu obecności państwa na Bałtyku – nie tylko w wymiarze operacyjnym, lecz także wizerunkowym i technologicznym.

Polska jednostka Generał Józef Haller – europejski projekt

SG-301 Generał Józef Haller to nowoczesna jednostka patrolowa typu OPV (Offshore Patrol Vessel), która została przekazana do służby 23 września 2023 roku. Projekt był realizowany w ramach programu współfinansowanego w 90% ze środków agencji FRONTEX.

Kluczową rolę w jego powstaniu odegrał polski przemysł okrętowy – kadłub okrętu został wybudowany przez stocznię NAVIRETECH, specjalizującą się w budowie jednostek dla sektora bezpieczeństwa morskiego. Ostateczną integrację oraz wyposażenie przeprowadziła francuska stocznia Socarenam, działająca na podstawie projektu opracowanego przez biuro projektowe MAURIC. Takie połączenie kompetencji pokazuje potencjał polsko-europejskiej kooperacji w dziedzinie budowy wyspecjalizowanych jednostek patrolowych.

Czytaj więcej: Polsko-francuski spór o patrolowiec SG-301 dla MOSG

Warto przypomnieć, że wraz z pozyskaniem samego okrętu Skarb Państwa nabył także pełnię praw do dokumentacji technicznej i technologii budowy jednostki. Oznacza to, że możliwe jest uruchomienie produkcji bliźniaczych OPV w polskich stoczniach – zarówno na potrzeby krajowe, jak i w ramach oferty eksportowej skierowanej do służb typu coast guard w krajach Unii Europejskiej.

MOSG – rosnąca rola i zmieniające się priorytety

SG-301 to największa i najnowocześniejsza jednostka w służbie Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Okręt został zaprojektowany jako platforma zdolna do realizacji szerokiego wachlarza zadań – od ochrony granicy państwowej, przez misje w ramach operacji międzynarodowych FRONTEX, aż po monitorowanie infrastruktury krytycznej na Bałtyku.

Choć początkowo rozważano wykorzystanie jednostki również na Morzu Śródziemnym, zmiany w sytuacji bezpieczeństwa sprawiły, że plany te zeszły na dalszy plan. Hybrydowe działania Federacji Rosyjskiej, pojawianie się obcych jednostek w rejonach objętych ochroną infrastruktury oraz rosnące ryzyko aktów sabotażu spowodowały, że Bałtyk ponownie znalazł się wśród najważniejszych obszarów operacyjnych FRONTEX.

Warto podkreślić, że SG-301 Generał Józef Haller został już wykorzystany jako platforma pokazowa w ramach wydarzenia Baltic Security Ministerial Meeting. Może to być pierwszy krok do rozpoczęcia międzynarodowej kampanii promującej ten typ jednostki. Jeżeli działania te zostaną odpowiednio zintensyfikowane i wsparte politycznie, projekt OPV ma szansę stać się eksportowym produktem polskiego przemysłu okrętowego.

Systemy antydronowe i 250 mln euro z UE

Szczyt w Gdańsku przyniósł także ważne decyzje finansowe. Unijny komisarz spraw wewnętrznych zapowiedział przeznaczenie 250 mln euro na rozwój regionalnych systemów antydronowych dla krajów basenu Morza Bałtyckiego. Polska, jako państwo graniczne UE i NATO, zamierza aktywnie zabiegać o większy udział w tej puli środków.

Planowany zintegrowany system wczesnego ostrzegania ma uwzględniać specyfikę morskiej infrastruktury energetycznej, kabli podmorskich i gazociągów – a więc także te elementy, które mogą stać się celem aktów sabotażu i prowokacji. W tym kontekście obecność jednostek takich jak SG-301 Generał Józef Haller jest kluczowa – nie tylko ze względu na możliwości patrolowe, lecz także jako mobilna platforma wyposażona w systemy obserwacji i rozpoznania oraz uzupełnienie działań Marynarki Wojennej RP.

Polska stocznia NAVIRETECH i potencjał eksportowy

Warto na chwilę odejść od oficjalnych komunikatów i spojrzeć na wnioski, o których w debacie niemal się nie mówi, choć z punktu widzenia polskiego przemysłu okrętowego mają kluczowe znaczenie. SG-301 Generał Józef Haller przedstawiany jest jako sukces MOSG oraz FRONTEX, lecz sedno tej historii dotyczy czegoś znacznie ważniejszego – rosnących zdolności krajowych zakładów w budowie wyspecjalizowanych jednostek pełnomorskich.

Kadłub powstał w polskiej stoczni NAVIRETECH, odpowiedzialnej za prefabrykację, montaż sekcji i łączenie bloków. Dla firmy, która w krótkim czasie ugruntowała swoją pozycję w sektorze konstrukcji okrętowych, udział w projekcie OPV o długości 70 metrów stanowił potwierdzenie rzeczywistych możliwości produkcyjnych. Przedstawiciele przedsiębiorstwa podkreślają, że budowa kadłuba SG-301 to jedna z najważniejszych realizacji w historii zakładu. Co istotne, Skarb Państwa posiada pełnię praw do dokumentacji technicznej, co daje Polsce realną możliwość rozwijania projektu oraz przygotowania ewentualnej produkcji seryjnej.

Czytaj też: Pełnomorski patrolowiec dla MOSG

W tej sytuacji warto zastanowić się, czy NAVIRETECH – o ile pozwalają na to zasoby stoczni – nie mógłby rozważyć skierowania do administracji państwowej propozycji, która nadałaby projektowi bardziej uporządkowany kierunek. Nie chodzi o presję czy działania w trybie pilnym, lecz o spokojne wskazanie potencjału, jaki już dziś zaczyna pracować na swoją pozycję na Bałtyku. Jeśli doszłoby do takiego dialogu, mógłby on otworzyć drogę do rozmów o rozwoju konstrukcji i o jej możliwej roli w przyszłej ofercie eksportowej kraju.

Bałtyk staje się akwenem, na którym zapotrzebowanie na jednostki patrolowe będzie rosło. W tej perspektywie Polska może pokazać się nie tylko jako użytkownik nowoczesnego OPV, lecz także jako producent zdolny dostarczyć sprawdzoną konstrukcję dla służb pełniących funkcje straży wybrzeża w Unii Europejskiej – jeśli tylko pojawi się decyzja o nadaniu projektowi dalszego biegu. Ostatecznie, jak w każdym przedsięwzięciu biznesowym, kierunek rozwoju zależy od szeregu czynników, które muszą zostać wspólnie wypracowane.