Porty serwisowe offshore coraz bliżej – będą nowe przepisy 

Do Sejmu trafił prezentowany na stronach rządowych, a przyjęty przez Radę Ministrów na początku października projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw. Przewiduje on zmianę w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, co ma umożliwić budowę portów do obsługi morskich farm wiatrowych.

Zaproponowana zmiana w ustawie ma na celu umożliwienie rozbudowy portów i dostosowanie ich do obsługi morskich farm wiatrowych. Przyczynić się to powinno według rządu także do zwiększenia bezpieczeństwa żeglugi statków eksploatowanych w takich celach. Zaproponowana zmiana polegać ma na umożliwieniu ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej wskazania, w drodze aktu prawnego rangi rozporządzenia, portu przeznaczonego do obsługi morskich farm wiatrowych

Minister musi uwzględnić przy tym, potrzeby obsługi morskich farm wiatrowych oraz ich planowane rozmieszczenie. Podmiotem zarządzającym takim portem ma być zgodnie z projektem dyrektor urzędu morskiego. Dyrektor tego urzędu w oparciu o art. 25 ustawy o portach i przystaniach morskich będzie mógł następnie powierzyć zadania i uprawnienia podmiotu zarządzającego na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi lub ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustawach został przedłożony przez ministra infrastruktury. Rada Ministrów przyjmując ten projekt ustawy ma na celu poprawienie bezpieczeństwo żeglugi, zwiększenie efektywności działań administracji morskiej oraz usprawnienie funkcjonowania systemu ochrony żeglugi i portów, a także o umożliwienie budowy portu do obsługi morskich farm wiatrowych przez administrację morską.

Czytaj więcej: https://portalstoczniowy.pl/offshore-wind-w-krajach-baltyckich-szansa-na-niezaleznosc-energetyczna-%EF%BF%BC/

Zabezpieczenie infrastruktury krytycznej

– W zakresie kwestii związanych z bezpieczeństwem proponowane zmiany wprowadzają obowiązek opracowania wytycznych z zakresu metodyki i metodologii sporządzania całej serii ekspertyz obejmujących swym zakresem obszary obronności i bezpieczeństwa państwa – wskazuje kmdr por. dr Rafał Miętkiewicz, Adiunkt w Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni, ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza w Rzeszowie.

– Rozwiązanie takie zostało wprowadzone w ostatnich dniach (Dz.U.2022 poz. 2115) i określa szczegółowy zakres ekspertyz technicznych w zakresie oceny wpływu morskiej farmy wiatrowej i zespołu urządzeń służących do wyprowadzenia mocy na systemy obronności państwa oraz na system ochrony granicy państwowej na morzu. Opracowanie metodyki i metodologii pozwoli na stworzenie procedur, wskazanie powtarzalnych sposobów prowadzenia badań oraz wskaże kompetencje i kwalifikacje, jakimi cechować powinni się eksperci przygotowujący tego typu raporty i oceny wpływu. Regulacje określą także wymagania w stosunku do ekspertów oceniających wskazane dokumenty. W ramach zapisów Rozporządzenia, niezbędnym jest opracowanie planów obejmujących sposoby zapewnienia monitoringu obszaru wewnątrz morskiej farmy wiatrowej i zespołu urządzeń zarówno w części nawodnej, jak i podwodnej oraz planu ochrony MFW. W przypadku wystąpienia potrzeby kompensacji negatywnego wpływu morskiej farmy wiatrowej na elementy funkcjonalne systemu obronności i bezpieczeństwa państwa na morzu za pomocą urządzeń technicznych, niezbędne będzie także odpowiednie zabezpieczenie ich funkcjonowania przed nieuprawnioną ingerencją. Obszar bezpieczeństwa jawi się jako szczególnie newralgiczny, w odniesieniu do zapewnienia ciągłości pracy (dostaw energii do krajowego systemu elektroenergetycznego), czy budowania odporności na cały szereg zagrożeń występujących w domenie morskiej (toń morska, powierzchnia morza, przestrzeń powietrzna oraz cyberdomena) – wymienia ekspert. 

W ustawie przepisach zmieniających ustawę o portach i przystaniach morskich przewidziano zgodnie z opisem zamieszczonym na stronach rządowych, że dzięki przepisom noweli umożliwione zostanie wybudowanie przez administrację morską portu do obsługi morskich farm wiatrowych. Zgodnie z doniesieniami medialnymi projekt ten 14 października 2022 r. wpłynął do Sejmu jako rządowy projekt nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie morskim i skierowany został do zaopiniowania do Biura Legislacyjnego Sejmu.

Porty serwisowe – korzyści dla gospodarki

Portów serwisowych w Polsce ma powstać najprawdopodobniej kilka. W Ustce budowę zaplecza operacyjno-serwisowego planuje PGE Baltica z Grupy PGE. W Łebie ulokuje się Baltic Power. W innych projektach pod uwagę brane są też Władysławowo i inne porty. Samo powstanie portów serwisowych do obsługi morskich farm wiatrowych jest przewidziane w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności tzw. KPO.

– Proponowane zmiany mają przy tym uwzględnić dotychczasowe funkcje pełnione przez wskazane porty. Inwestycje związane z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej uznać należy za ogromną szansę na poprawę atrakcyjności portów, przyciągnięcia inwestycji i szerokiej modernizacji infrastruktury nadbrzeżnej. Porty serwisowe będą także szansą na stworzenie dodatkowych miejsc pracy dla personelu związanego z ich obsługą i serwisowaniem farm wiatrowych na otwartym morzu – podkreśla kmdr por. dr Rafał Miętkiewicz.  

Jest to istotne z punktu widzenia zwiększania funkcjonalności portów, których dotychczasowym przeznaczeniem była obsługa rybołówstwa morskiego oraz sezonowa w warunkach polskich działalność związana z turystyką. Po załamaniu się tej gałęzi gospodarki morska energetyka wiatrowa jawi się jako szansa na przywrócenie świetności i podtrzymanie koniunktury przez najbliższe kilka dekad, głównie w odniesieniu do portów wybrzeża środkowego. Co ważne z punktu widzenia lokalnej społeczności, działalność związana z obsługą morskich farm wiatrowych ma charakter całoroczny – dodaje. 

Inwestycje te B2.2.3 „Budowa infrastruktury terminalowej offshore” zostały ujęte w Komponencie B „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności” w reformie B2.2. „Poprawa warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii” dotyczącej części dotacyjnej. Jednostką odpowiedzialną za realizację inwestycji jest Ministerstwo Infrastruktury. W KPO przewidziano, że wsparcie uzyskają porty związane z budową morskich farm wiatrowych: główny terminal instalacyjny oraz porty serwisowe w Ustce i Łebie. Na razie wdrożenie KPO cały czas podlega przepychankom między rządem a Komisją Europejską. 

Czytaj też: https://portalstoczniowy.pl/nawiazanie-globalnej-wspolpracy-partnerskiej-pomiedzy-wwf-a-orsted/

Polskie projekty offshore wind

Jednym z koncernów planujących inwestycje w morskie farmy wiatrowe w Polsce jest Grupa PGE. Za ich realizację odpowiada spółka PGE Baltica. Program Offshore Grupy PGE zakłada wybudowanie do 2030 roku dwóch morskich farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 2,5 GW oraz kolejnej o mocy ok. 0,9 GW na początku przyszłej dekady. Zgodnie ze strategią PGE chce do 2040 mieć w swoim portfelu przynajmniej 6,5 GW mocy wytwórczych zainstalowanych na morzu.

Odpowiednia infrastruktura portowa jest jednym z podstawowych warunków efektywnej eksploatacji morskich farm wiatrowych. Porty serwisowe są głównym ośrodkiem zarządzania operacjami eksploatacji, utrzymania i monitorowania farm wiatrowych i w długoterminowej perspektywie są kluczowymi ośrodkami w procesie serwisowania tych przedsięwzięć. 

Sama budowa farmy wiatrowej na morzu to dopiero początek. Farmy eksploatowane są przez 20-30 lat i przez ten czas dla efektywnego funkcjonowania wymagają ciągłości obsługi, w tym przeglądu turbin, weryfikacji wydajności, zużycia działania jej elementów, czy innych bieżących napraw. Główne zadanie odgrywają w całym tym procesie porty serwisowe. Stanowią one zaplecze działań eksploatacyjnych morskich farm wiatrowych. Na terenie tych portów zlokalizowane są m.in. magazyny części zamiennych, warsztaty i przestrzenie biurowe. Porty i działające na ich terenie i okolicach firmy to konkretne miejsca pracy oraz długookresowe i stabilne wpływy budżetowe dla gmin, portów, miast. Istotną rolą portu serwisowego jest stały monitoring parametrów pracy morskiej farmy wiatrowej i nadzór dbający o bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne farmy. 

Zakres finansowy inwestycji w morską energetykę wiatrową i jej znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego państwa pokazują, jak ważne jest tworzenie regulacji umożliwiających pełne wykorzystanie potencjału ambitnych projektów o pozytywnym wpływie na gospodarkę. Stąd tak ważne znaczenie dla rozwoju całego sektora offshore wind w Polsce ma procedowany projekt nowelizacji oraz jej ostateczny kształt.

Autor: Marcin Szywała